Ancak düzenli tarama testleri ve aşı uygulamaları sayesinde bu hastalık büyük oranda önlenebiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hazal Atay Güzel, Ocak Ayı Serviks Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında hastalığa dair önemli bilgiler verdi.
Serviks Kanseri Nedir ve Nasıl Gelişir?
Serviks kanseri, rahmin vajinaya açıldığı bölge olan servikste bulunan hücrelerin anormal bir şekilde çoğalmasıyla oluşur. Gelişimi genellikle 10-15 yıl süren bu kanser, erken dönemlerinde belirti vermeyebilir. Bu nedenle düzenli pap smear testleriyle hücresel değişikliklerin erken tespiti, kanserin önlenmesinde hayati öneme sahiptir.
Kimler Risk Altında?
Serviks kanseri en sık 30-50 yaş arası kadınlarda görülür. En büyük risk faktörü ise Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonudur. Erken yaşta cinsel ilişkiye başlamak, birden fazla partner, bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar veya ilaçlar, sigara kullanımı ve yetersiz sağlık hizmetlerine erişim gibi faktörler riski artırır.
Belirtiler Nelerdir?
İdrar yaparken zorlanma, cinsel ilişki sonrası kanama, kötü kokulu vajinal akıntı, pelvik bölgede ağrı, âdet düzensizlikleri, kilo kaybı ve yorgunluk en yaygın belirtiler arasında yer alır. Ancak hastalık uzun süre belirti vermeyebilir.
Tarama ve Tanı Yöntemleri
Pap smear testi ve HPV testi, serviks kanserinin erken teşhisi için yaygın olarak kullanılır. 21 yaşından itibaren cinsel hayatı başlamış kadınlara pap smear testi, 30-65 yaş arası kadınlara ise HPV testi önerilir. Türkiye'de aile sağlığı merkezleri ve KETEM’lerde bu testler ücretsiz yapılmaktadır.
HPV ve Serviks Kanseri İlişkisi
Rahim ağzı kanserlerinin %99’undan HPV virüsü sorumludur. 200’den fazla tipi bulunan HPV’nin 16 ve 18 numaralı tipleri en yüksek riskli olarak kabul edilir. Bağışıklık sistemi zayıf bireylerde virüs temizlenemeyip kalıcı hale gelebilir ve kanser gelişimine neden olabilir.
Aşı %90'a Kadar Koruyuculuk Sağlıyor
HPV aşısı, serviks kanserine karşı %90’a varan koruma sağlar. Aşı, 9-15 yaş arasında çocuklara uygulanmakla birlikte 45 yaşına kadar yapılabilir. 15 yaş altına 2 doz, üstüne 3 doz aşı önerilmektedir. Türkiye’de 9 yüksek riskli HPV tipine karşı koruma sağlayan aşı kullanılmaktadır.
Son Söz: Erken Teşhis Hayat Kurtarır
Dr. Hazal Atay Güzel, "Farkında olun, kendinize değer verin ve sağlığınızı önemseyin. HPV aşısı ve düzenli taramalarla rahim ağzı kanserine dur deyin. Yaşasın kadınlar, kadınlar yaşasın" diyerek kadınlara düzenli kontrollerin ve erken teşhisin önemini bir kez daha hatırlattı.
