Preeklampsi olarak da bilinen gebelik zehirlenmesi, genellikle hamileliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunudur. Yüksek tansiyon ve özellikle böbrekler gibi organlarda hasar belirtileri ile tanımlanan bu durum, hem anne hem de bebeğin sağlığı açısından kritik önem taşır.
Preeklampsi, karaciğer ve böbrekler gibi organlara zarar verebilen yüksek tansiyon (hipertansiyon) ile karakterizedir. Çoğunlukla gebeliğin 20. haftasından sonra başlar ve başlangıçta normal kan basıncına sahip olan kadınları etkiler.
Preeklampsinin Eklampsiden Farkı:
Eklampsi, preeklampsinin daha şiddetli bir formu olup nöbetlere yol açar. Preeklampsi genellikle dikkatli izleme ve ilaçlarla yönetlmeli.
Preeklampsinin tam nedeni net olarak bilinmemektedir, ancak plasenta ile ilgili problemler bu duruma katkıda bulunuyor olabilir. Plasentayı besleyen kan damarlarının düzgün çalışmaması, preeklampsiyi tetikleyebilir.
Bağışıklık Sistemine Tepkisi
Preeklampsinin gelişiminde, plasentaya ve fetüse karşı anormal bağışıklık sistemi tepkilerinin de rol oynayabileceği düşünülmektedir. Vücut, plasentayı yabancı bir madde olarak algılayabilir ve buna karşı olumsuz bir tepki verebilir.
GENETİK FAKTÖRLER
Genetik faktörlerin preeklampsi gelişiminde etkili olabileceğine dair bulgular mevcuttur. Aile geçmişinde preeklampsi olan kadınların bu durumu yaşama riski daha yüksek olabilir.
PREEKLAMPSİNİN BELİRTİLERİ
Preeklampsinin temel belirtilerinden biri yüksek tansiyondur. Kan basıncının dört saat arayla ölçülen iki ayrı durumda 140/90 mm Hg veya daha yüksek olması preeklampsi belirtisi olabilir.
Protenüre
İdrarda protein varlığı, yani proteinüri, önemli bir belirtidir ve böbreklerin normal çalışmadığını gösterir.
Şişme
Eller, ayaklar ve yüzde oluşan şişlik, yani ödem, preeklampside sık görülen bir durumdur. Hamilelikte biraz şişlik normal olabilir, ancak ani veya yoğun şişlik preeklampsi belirtisi olabilir.
Şiddetli Baş Ağrıları
Geçmeyen ve şiddetli baş ağrıları, preeklampsinin bir diğer belirtisi olabilir.
Görme Bozukluğu
Bulanık görme, nokta görme veya ışığa duyarlılık, preeklampsi belirtisi olarak değerlendirilebilir ve acil tıbbi yardım gerektirir.
Üst Karın Ağrısı
Özellikle sağ kaburga altında hissedilen üst karın ağrısı, preeklampsi belirtisi olabilir.
Anne İçin Riskler
Preeklampsi, anne için organ hasarı, eklampsi (nöbetler), inme ve HELLP sendromu (karaciğer ve kan hücrelerini etkileyen ciddi bir preeklampsi formu) gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Bebek İçin Riskler
Bebek için preeklampsi, plasentaya giden kan akışını kısıtlayarak düşük doğum ağırlığı, erken doğum ve bazı durumlarda ölü doğum gibi riskler doğurabilir.
Düzenli İzleme
Düzenli prenatal kontroller, kan basıncını izlemek ve preeklampsi belirtilerini erken aşamada tespit etmek için kritik öneme sahiptir. Preeklampsi öyküsü olan veya diğer risk faktörüdür.
İlaçlar
Kan basıncını yönetmek ve nöbetleri önlemek için ilaçlar reçete edilebilir. Bazı durumlarda, erken doğum gerekirse bebeğin akciğerlerinin olgunlaşmasına yardımcı olmak için kortikosteroidler verilebilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Tuz alımını azaltmak, sağlıklı bir kiloyu korumak ve aktif kalmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri, kan basıncını yönetmeye yardımcı olabilir.
Doğum
Preeklampsinin kesin tedavisi, bebeğin doğumudur. Durumun ciddiyetine ve gebeliğin aşamasına bağlı olarak, doktorlar doğumu başlatmayı veya sezaryen doğumu önerebilir.
