Uzman Diş Hekimi ve Çene Cerrahı Uzman Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, ağız ve çene sağlığı hakkında açıklamalarda bulundu. Özkan, ayaktaki yapısal bozuklukların kas-iskelet sistemini bozmasının ötesinde ağız diş ve çene sağlığını da etkileyebileceğini ifade etti.
Vücut Duruşu İle Alt Çene Pozisyonunun Bağlantısı
Vücut duruşu ile çene yapısının bağlantısını açıklayan Özkan, “Düz ayak, ayak tabanında bulunan doğal kavislerin kaybı ve ayağın yere tamamen temas etmesi durumudur. Düz ayaklı bireylerdeki bu kavis kaybı, ayak bileği, diz, kalça ve omurgada hizalama sorunlarına neden olur. Bu durum vücutta duruş bozukluğunun yanısıra çene bozukluğuna ve diş kapanış bozukluklarına yol açar. 2024 yılı Ağustos ayında yayınlanan son güncel bilimsel makaleye göre, toplumda vücut duruşu ile alt çene pozisyonunun ortalama yüzde 95 oranında bağlantı olduğu tespit edildi. Alt uzuvlarda duruşlarda sapmalar vücut bozukluklarına yol açarken, hatta baş ve boyun duruşuna etki eder. Düz ayak durumuna bağlı duruş bozukluğunda vücut kendini dengelemek için zincirleme kompansatuvar (telafi edici) mekanizmayı harekete geçirir” ifadelerine yer verdi.
Kapanış Dengeleri Bozulabilir
Alp çene ve üst çene hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Özkan, “Omurganın doğal eğrileri değişir, baş öne eğilir, boyun kasları katılaşır ve sırt kamburlaşır. Pelvis (leğen kemiği) öne doğru eğilir. Bu zincirleme mekanizma devam eder, çene ve dişlerde vücudun üst kısmındaki duruş bozukluğu büyüyerek çene eklemi ve kaslarının dengesini bozabilir. Düz ayaklı bireylerde ayakların yere tam temas etmesi, vücudun ağırlık merkezinin öne kaymasına neden olur. Sırt kamburlaşmasıyla birlikte başın öne doğru pozisyon alması, çene eklemi üzerindeki yükü artırır. Çene eklemine fazla baskı uygular, alt çene önde konumlanır, alt ve üst çene dişleri arasındaki kapanış dengesini bozar” şeklinde konuştu.
Egzersiz Programları Oluşturulabilir
Hastalığın tedavi yöntemlerini sıralayan Özkan, “Düz ayak ve duruş bozukluğu kaynaklı çene kapanış sorunlarının tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım gereklidir. Düz ayaklı bireyler için özel olarak tasarlanmış ortopedik tabanlıklar, ayak kavislerini destekler ve duruşu düzeltebilir. Bu, omurga hizalamasını düzelterek çene eklemi üzerindeki baskıyı azaltabilir. Fizyoterapistler, omurga ve kas dengesizliklerini gidermek için kişiye özel egzersiz programları oluşturabilir. Bu egzersizler; postürün düzeltilmesi, çene kaslarının dengelenmesi, TME üzerindeki baskının azaltılmasında etkili olabilir. Çene ve şakak kaslarındaki aşırı kas spazmını azaltmak için botoks uygulaması veya splint (gece plağı) tedavisi uygulanabilir. Bu plaklar, çene eklemindeki stresi azaltır ve diş sıkma problemlerini kontrol altına alır. Çene eklem tedavileri arasında çene eklem içi yıkama (artrosentez) tedavisi, lazer terapi ve çene eklem fizik tedavileri yapılabilmektedir. Alt çenenin önde konumlanmasına bağlı, üst çene ve alt dişler arası kapanış bozulur. Bu nedenle dişlerde kapanış bozukluğu (maloklüzyon), dişlerde aşınma, diş çapraşıklığı ve kapanış bozukluklarının çözümünde anatomik diş dolguları tedavileri uygulanabilir. Alternatif olarak ortodontik tedaviler, tek seansta cerrahi olarak diş çapraşıklık düzeltme operasyonu veya kaplama (zirkonyum porselen e-max) tedavisi de çeneler arası diş kapanışını düzeltmede kullanılabilir” dedi.
