Türkiye’de çalışan kişilerin emekli olabilmesi, SGK tarafından belirlenen şartlara bağlı. Emeklilik için aranan en önemli şartlar ise prim gün sayısı, sigortalılık süresi, yaş ve sigorta başlangıç tarihi. Ancak, bazı özel durumlarda ya da yeni çıkan yasalarla emeklilik yaşının düşmesi de mümkün. Örneğin geçtiğimiz yıl TBMM’de kabul edilen EYT yasası sayesinde milyonlarca kişi erken emeklilik hakkına kavuştu. Şimdi ise Mini 2. EYT Paketi gündemde.
Türkiye’de Emeklilik Şartları Neler?
Türkiye’de kadın ve erkek çalışanların emekli olabilmesi için aranan şartlar bulunuyor. Özellikle prim ödemesi ve sigortalılık süresi emeklilik için önemli. Erkekler için sigortalılık süresi 25 yıl olarak belirlenirken kadınlar için ise 20 yıl olarak belirlendi. Yine emeklilik için yaş şartı da var. Sigorta başlangıç tarihine göre değişse de emeklilik yaşı 60’a kadar yükselmiş durumda.
Mini 2. EYT Nedir, Kimleri Kapsıyor?
TBMM’de geçtiğimiz yıl kabul edilen EYT düzenlemesi sayesinde milyonlarca kişi emeklilik hakkını yakaladı. EYT yasası 8 Eylül 1999 ve öncesi SGK girişi olanları kapsarken aynı zamanda prim şartı da vardı. Özellikle Bağ-Kurlu çalışanlar 9000 gün prim şartı nedeniyle EYT’yi kıl payı kaçırmıştı. İşte prim eksiği nedeniyle EYT’yi kaçıran Bağ-Kurlulara erken emeklilik fırsatı geliyor. Mini EYT ya da 2. EYT olarak adlandırılan bu düzenleme ile Bağ-Kurlulara prim indirimi uygulanacak. 9000 gün olan prim 1800 gün indirim ile 7200 güne düşecek. Böylece Bağ-Kurlular 5 yıl erken emekli olacak.
Mini 2. EYT Ne Zaman Çıkacak?
Yaklaşık 1.6 milyon Bağ-Kurlu çalışanı kapsaması beklenen Mini EYT tarihi de merak ediliyordu. Beklenen haber geldi. Temmuz ayına kadar TBMM’de görüşülecek olan düzenleme, Meclis tatile girmeden çıkacak. Böylece milyonlarca küçük esnaf da erken emeklilik hakkı yakalayacak. Düzenlemeye ilişkin güncel son durumun yakında Bakan Işıkhan tarafından açıklanması bekleniyor.
Erken Emeklilik İçin Diğer Yöntemler
Ayrıca EYT’yi kıl payı kaçıranlar için de yine farklı emeklilik yöntemleri var. SGK’dan yapılan açıklamaya göre diğer erken emeklilik yöntemleri şöyle:
Çocuk Borçlanması: Kadın çalışanlar, çocukları üzerinden prim kazanma imkanına sahiptir. Her bir çocuk için yapılan borçlanma, belirli bir gün kazandırarak emekliliği öne çekebilir. Bu borçlanma, kadınların emeklilik yaşını düşürme noktasında önemli bir avantaj sağlar.
Askerlik Borçlanması: Erkekler için askerlik süresi, emeklilik için bir avantaj sağlamaktadır. Askerlik borçlanması yapılarak sigorta giriş tarihi geriye çekilebilir ve emeklilik süreci hızlandırılabilir. Bu sayede, askerlik süresi boyunca prim kazanarak emeklilik yaşını öne çekmek mümkün olur.
Kısmi Emeklilik: Belirli bir süre ve primi tamamlayanlar, tam emeklilik yaşını beklemeden kısmi emeklilik hakkına sahip olabilirler. Kısmi emeklilikte yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60’tır. Bu avantaj, çalışma hayatını erken sonlandırmak isteyenler için önemli bir fırsat sunar.
Engelli Emekliliği: Engelli çalışanlar, belirli bir engellilik oranına sahip olduklarında emeklilik için daha erken yaşta başvurabilirler. Engellilik durumu, emeklilik sürecini hızlandırarak çalışanların daha erken emekli olmalarına imkan tanır.
Yıpranma Payı: Ağır işlerde çalışanlar, sigortalılık sürelerine ek günler ve geriye çekilen işe giriş tarihleriyle emeklilik imkanına sahip olabilirler. Yıpranma payı, zorlu çalışma koşullarını dengelemek adına sağlanan bir avantajdır.
Bakıma Muhtaç Çocuğu Olan Anneler: Bakıma muhtaç çocuğu olan anneler, prim günlerine belirli bir süre eklenerek emeklilik şartlarını daha erken yaşta karşılayabilirler. Bu düzenleme, özel durumları olan annelerin emeklilik sürecini kolaylaştırır.
Gurbetçiler İçin Emeklilik: Yurt dışında yaşayan ve çalışan gurbetçiler, Türkiye’de emekli olabilmek için yurt dışında geçirdikleri süreleri sigorta kapsamına alabilirler. Bu sayede, gurbetçiler Türkiye’de emekli olma hakkına sahip olabilirler.
4500 Gün Primle Emeklilik Şartları: 4500 gün prim ödeyerek emekli olma şartları, çalışma hayatının sonunda düzenli bir gelire kavuşmak isteyenler için belirli şartların yerine getirilmesiyle mümkün oluyor. Bu prim gün sayısı, erken emeklilik için belirlenen minimum süreler arasında yer alır.
