Deprem Riski Türkiye’nin Gündeminde
Türkiye, deprem riskiyle yeniden yüzleşirken, uzmanlar kentsel dönüşüm ve afet hazırlıklarının yetersizliğine dikkat çekiyor. Özellikle, büyük Marmara Depremi'nin İstanbul'da ciddi yıkıma yol açabileceği öngörülüyor. Ülke nüfusunun büyük bir kısmının yüksek deprem riski taşıyan bölgelerde yaşadığına dikkat ediliyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Türkiye’nin son 100 yılda birçok büyük deprem yaşadığını ancak afetlere yönelik hazırlıkların hala yetersiz olduğunu belirtti.
1939 Erzincan Depremi'nden 1999 Kocaeli ve Düzce depremlerine, 2011 Van Depremi’nden 2020 Elazığ ve İzmir depremlerine kadar birçok felaket yaşandığını ifade eden Sözbilir, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinin, hazırlık eksikliklerini net şekilde ortaya koyduğunu söyledi.
Marmara Depremi Uyarısı
Özellikle Marmara Bölgesi'nde uzun zamandır büyük bir deprem beklendiği ifade ediliyor. Prof. Dr. Sözbilir, "Kumburgaz fayında hareketlenmeler var.
Eğer bu durum ayrıntılı bir şekilde incelenirse, beklenen büyük Marmara Depremi yerine daha küçük bir deprem yaşanabilir. Ancak bu ihtimalin kesinleşebilmesi için daha fazla araştırma gerekiyor" diye belirtti.
Santorini Adası’nda Depremler Paniğe Yol Açtı
Ege Denizi'ndeki Santorini Adası çevresindeki depremler, büyük bir paniğe neden olmuş durumda. Sözbilir, 28 Ocak’ta başlayan depremlerin hâlâ devam ettiğini ve üç farklı senaryonun gerçekleşebileceğini söyledi: "Ya depremler duracak, büyük bir deprem ve ardından tsunami ile volkanik patlama yaşanacak ya da volkanik patlama sonrası tsunami meydana gelecek. Türkiye’nin Santorini’ye uzaklığı göz önüne alındığında, önlem alınırsa bu olaylardan fazla etkilenmeyiz."
485 Diri Fay: Hangi Şehirler Risk Altında?
Türkiye'de 485 diri fay hattı mevcut. Bu faylar, birçok şehir, ilçe ve köyün altından veya yakınından geçiyor. En fazla sismik risk taşıyan iller ise şunlar:
Batı Anadolu: Balıkesir, Afyon, Manisa, Denizli, İzmir, Aydın, Muğla
Marmara Bölgesi: Çanakkale, Tekirdağ, Bandırma, İstanbul, Bursa, Bolu
Doğu ve Güneydoğu Anadolu: Kayseri, Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Bingöl, Tunceli, Adana, Gaziantep, Hatay, Erzurum, Hakkari
Marmara Depremi: Büyük Tehdit Oluşuyor
Beklenen büyük Marmara Depremi'nin en fazla İstanbul'u etkileyeceği tahmin ediliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yapılan araştırmalara göre, 7 ve üzeri büyüklüğünde bir depremde İstanbul’da yaklaşık 200 bin bina yıkılabilir. Kentte toplamda 1,5 milyon konutun risk altında olduğu, 600 bin binanın ise acilen yıkılması gerektiği belirtiliyor.
Acil Önlemler Gerekli
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nusret Suna, Türkiye’deki yapı stokunun büyük kısmının depreme dayanıklı olmadığını vurguladı.
Yaklaşık 1 milyon 250 bin binanın bulunduğu Türkiye'de, 2018’de dönemin Çevre Bakanı, yapı stokunun yüzde 60'ının kaçak ve iskânsız olduğunu açıklamıştı. İstanbul gibi büyük şehirlerde 7 ve üzeri büyüklüğündeki bir depremde 500 bin binanın ağır ve orta hasar alabileceğini belirten Suna, bugüne kadar etkili bir önlem alınmadığını söyledi.
Suna, yapılması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
Ülkedeki yapı stoku depreme dayanıklı hale getirilmeli.
Risk taşıyan binaların analizleri yapılmalı.
Çökme riski taşıyan binalar acilen boşaltılmalı.
Hasarlı binalar güçlendirilmeli veya yeniden inşa edilmelidir.
