Gaziantep’te 26 bin ağır, orta hasarlı ve acil yıkım kararı çıkan bina bulunduğu öğrenilirken, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü Hasan Alan, itirazları sonuca bağlayıp AFAD’a bildirdiklerini açıkladı. Binalarla ilgili belirsizliğin giderilmesini ev sahipleri kadar, uzmanlarda merakla bekliyor. İMO Başkanı Güçyetmez orta hasarlı binaların akıbetinin bir an önce ne olacağının belirlenmesini istiyor.

Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 şiddetindeki depremler, aralarında Gaziantep’in de bulunduğu 11 ilde büyük yıkıma neden oldu. Gaziantep’ten 3 bin 897 kişiyi felakete kurban verdik… Deprem sürecinin ardından yeni can kayıpları yaşamamak adına ağır ve orta hasar alan binalar için yıkım kararı çıkmıştı. Yıkımına başlanmayan binaların akıbeti kamuoyunda tedirginlik yaratırken Gaziantep Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü Hasan Alan tarafından yapılan açıklamalar, kentteki durumun vahametini ortaya koydu.

Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve ülkeyi derinden sarsan depremlerin üzerinden 4 aydan fazla süre geçmesine rağmen karmaşa ve akıllardaki sorular tam olarak bir yanıt bulmadı. ‘Hasar Tespit' çalışmalarının ardından ağır ve orta hasar alan binalar boşaltıldı ancak o binaların yıkımına henüz başlanmadı. Belirsizlik silsilesi devam ederken yıkımına başlanmayan binaların durumuna ilişkin açıklama ise Gaziantep Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü Hasan Alan’dan gelmişti.

70 BİN CİVARINDA İTİRAZ OLDU

11 ili etkileyen depremin ilk anından itibaren bakanlığın bölgede tüm imkânlarıyla seferber olduğunu belirten Gaziantep Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü Hasan Alan, normalleşme süresi zarfında yaklaşık 500 ekip ve bin personelle hasar tespit çalışmalarına başladıklarını ve 1 ayda kentteki tüm yapıların kontrollerini tamamladıklarını dile getirdi.

Alan, “Yaklaşık 1 ayda ilimizde küçük, büyük, kırsal, merkez demeden tüm yapıların hasar tespit çalışmaları yapıldı. Bu süre zarfında yaklaşık 300 bin yapıda, 1 milyon bağımsız birimde hasar tespit çalışması yapıldı ve askıya çıkarıldı, vatandaşlara 1 aylık itiraz süresi verildi. Gaziantep’te yaklaşık 70 bin civarında itiraz başvurusu oldu. Bir aylık sürede itiraz eden vatandaşların itirazları da hızlı bir şekilde ikinci bir ekiple yeniden değerlendirildi. İtiraz sonucu yapılan tespitler de kesinleşti ve kesin sonuçlar muhtarlıklara gönderildi. Bunu Gaziantep’te çok kısa bir sürede tamamladık” şeklinde konuştu.

RAKAMLAR VAHİM

Alan, “Hasar tespit çalışmalarında Gaziantep’te tüm ilçeler dahil yaklaşık olarak 14 bin yapı ağır hasarlı, 6 bin yapı orta hasarlı, 6 bin de yıkık ya da acil yıkılması gereken yapı tespit edildi. İtiraz sonucu tekrar yapılan tespitlerin ardından hasar tespit çalışmaları tamamlandı, kesin sonuçlar AFAD’a bildirildi. Hak sahipliği çalışmaları AFAD tarafından yapılmaya başlandı. Kaç kişinin hak sahibi olacağı, kaç kişiye ev yapılacağı AFAD tarafından belirlenmektedir. Bu konuda rakam henüz ortaya çıkmadı” dedi.

ORTA HASARLI BİNALARIN AKIBETİ NE OLACAK?

İnşaat Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı Burkay Güçyetmez, “Orta hasarlı binaların bir yıl içerisinde güçlendirilmesi gerekiyor. Ancak, bir yıl gibi bir sürede 6 bin kadar binanın performans analizlerinin ve güçlendirmenin yapılması şu anki yetkin mühendis sayısı ile çok zor olacaktır. Gerek personel gerekse de altyapı ve süreç buna uygun değildir. Bekleme süreci ve performans analizi bile birkaç ay sürmektedir. Bunun için yetkin mühendislik, ihtisas ve liyakat gerektiriyor. İMO olarak Genel Merkezimizle de görüşerek sürecin sağlıklı işlemesi için çalışmalarımız devam ediyor” açıklamalarında bulunmuştu.

PEKİ, GÜÇLENDİRME MÜMKÜN MÜ?

Orta hasarlı binaların yıkılması durumunda mağdur olmamak adına vatandaşlar binalarını sağlamlaştırmanın yollarını aramaya başlamıştı. Vatandaşların binalarının geleceğini merak ederek çıktığı araştırma yolunda bilgilendirmelerde bulunmak üzere görüşlerine başvurduğumuz uzmanlar güçlendirmenin mümkün olduğunu dile getiriyor.

Yüksek İnşaat Mühendisi Sinan Murat Cansunar, binaların uzmanlar tarafından güçlendirmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Her bina için uzman insanlar onun özelinde teşhisini koymalı, kusurlarını bulmalı ve onun üzerinden de tedavi yöntemleri geliştirmesi gerekiyor. Olaya sadece yapının sürekliliği ya da sadece dayanımı ya da reşitliği anlamında değil her üçünün de birlikte sağlandığı güçlendirme tekniklerine başvurarak bakmalıyız. Güçlendirme işlemi ise 6 ay ile 1 yıl süresi içerisinde gerçekleşiyor ve güçlendirme sırasında insanların evlerini boşaltmaları gerekiyor” ifadelerini kullandı.

GÜÇLENDİRME İLE DAHA GÜVENLİ HALE GELEBİLİR

Vatandaşın, orta hasarlı binalara ne olacak, yapılar depreme karşı nasıl güçlendirilir, hangi binaya güçlendirme yapılır gibi sorularına yanıt veren bir diğer uzman isim ise İnşaat Mühendisi Profesör Doktor Abdulkadir Çevik oldu.

Prof. Dr. Abdulkadir Çevik, “Vatandaşlarımız şu an da binalarının güvenli olup olmadığına ilişkin karmaşa içindeler. Öncelikle binaların güvenliğini deprem performans analizleri ile belirliyoruz ve binada güçlendirme gerekiyorsa bunun üzerine güçlendirme projesi yaparak binaları daha güvenli hale getiriyoruz.  Bu güçlendirme uygulamaları iki ana hat üzerinde ilerliyor: Birincisi, çelik yapı elemanları kullanılarak bu güçlendirmeler yapılabiliyor. İkincisi de bizim karbonfiber kumaş dediğimiz kumaşlarla yapılabiliyor” dedi.

Vatandaşları mühendislik hizmeti konusunda uyaran Dr. Çevik, “Vatandaşlar mühendislik hizmetini mutlaka almak durumundalar. Burada hiç kimsenin olumsuz etkisi altında kalmasınlar. Bu işler pazarlık usulü ucuza getirilecek işler değil dolayısıyla mühendislik hizmeti almadan adeta çalakalem yapılan işlerden verim alamazlar. Mutlaka mühendislik hizmeti alınmalı. Vatandaşlarımız binaların deprem performans analizlerini yaptırabilirlerse çok daha sağlıklı bir güçlendirme yapmış olurlar. Mutlaka dikkat edilmesi lazım” ifadelerine yer verdi.

BELİRSİZLİK SUÇLULARA YARIYOR!

Yıkım kararı çıkan ancak henüz yıkımına başlanmayan bölgeler üzerindeki binalar, vatandaş ve bölge esnafı üzerinde tedirginlik yaratıyor. Yaşam alanları olan yerin suç mahali olmasından endişe eden mahalle sakinleri ve bölge esnafları hırsızların ve uyuşturucu madde kullananların sığınağı olan ağır ve orta hasarlı yapılara çözüm arıyor. DENİZ YILMAZ