Gün dönümü, her yıl iki kez gerçekleşen önemli bir astronomik olaydır. Bu olay, gündüz ve gece süresinin değişmeye başlamasıyla birlikte, yılın en uzun ve en kısa günlerinin yaşanmasını sağlar. Ülkemizde en uzun gece, kuzeydeki Sinop'ta yaşanırken, en kısa gece ise güneydeki Hatay'da yaşanmakta. Kuzey yarım kürede gerçekleşen kış gün dönümü, yılın en kısa günü olarak kabul edilir, çünkü o günde güneş ışığı, yüzeye en az şekilde ulaşır ve Kuzey Yarım Küresi Güneş'ten en uzak noktada bulunur.
Kış Gün Dönümü Ne Demek, Ne Zaman ve Hangi Gün?
Kış gün dönümü, dünya üzerindeki her iki yarım kürede farklı zamanlarda gerçekleşir. Kuzey Yarım Küre'de, bu olay kışın başlangıcını işaret eder. Kuzey Kutbu'nun, Güneş'e en uzak noktada olduğu 21 Aralık civarında, güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne dik gelir. Bu tarih, Kuzey Yarım Küre’de yılın en kısa günü ve en uzun gecesini işaret eder. Aynı zamanda, bu günden itibaren gündüz süreleri uzamaya başlar.
Kış Gün Dönümünün Önemi
Gün dönümleri, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde dönme ekseninin 23.4 derece eğik olmasından kaynaklanır. Bu eğiklik, gezegenimizin farklı bölgelerinde mevsimlerin oluşmasına yol açar. Kış gün dönümünde, Kuzey Yarım Küre Güneş’ten en uzak konumda olduğundan, bu bölgede en az güneş ışığı alınır. Kış gün dönümünün hemen ardından ise gündüz süreleri yavaşça uzamaya başlar.
2024'te En Uzun Gece Hangi Tarihe Denk Geliyor?
Kış gün dönümü, her yıl 21 Aralık civarında gerçekleşir. Ancak 2024'te, kış gün dönümü 22 Aralık günü Türkiye saatiyle 00:47'de gerçekleşecek. Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre’de gündüzler uzamaya başlarken, Güney Yarım Küre’de günler kısalmaya başlar.
Gün Dönümleri ve Ekinokslar
Gün dönümleri, mevsimlerin başlangıcını belirlerken, ekinokslar da gündüz ve gecenin eşit olduğu günlerdir. Ekinokslar ve gün dönümleriyle ilgili tarihsel sıralama şu şekildedir:
- 21 Mart (Ekinoks): Gece ve gündüz eşit olur. Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar, Güney Yarım Küre’de ise sonbahar başlar.
- 21 Haziran (Yaz Gün Dönümü): Yılın en uzun günü ve en kısa gecesinin yaşandığı dönemdir. Kuzey Yarım Küre’de yaz başlarken, Güney Yarım Küre’de kış başlar.
- 23 Eylül (Ekinoks): Gece ve gündüz yine eşit olur. Kuzey Yarım Küre’de yaz biter, sonbahar başlar; Güney Yarım Küre’de ise bahar başlar.
Sonuç olarak, 2024’te kış gün dönümü, 22 Aralık’ta, saat 00:47’de gerçekleşecek ve Kuzey Yarım Küre’de en kısa gün yaşanacak. Bu tarihten sonra gündüz süreleri her geçen gün artarak, Haziran ayındaki yaz gün dönümüne kadar uzamaya devam edecektir.
