İslâm aleminde dört büyük müçtehidin fıkhi mezhebi, zamanımıza kadar bütün Müslümanlar tarafından kabul edilmiş, ictihadları güzelce zaptedilerek ders olarak okutulmuş ve tespit etmiş oldukları fıkıh meselelerine dair binlerce kitap te’lîf edilmiştir.

Bu dört büyük müctehid: İmâm-ı A‘zam Ebû Hanîfe, İmâm Mâlik, İmâm Şâfiî, İmâm Ahmed bin Hanbel (rahmetullâhi aleyhim) hazretleridir.

İmâm-ı A‘zam hazretlerinin mezhebi, asırlardan beri bir hayli İslâm devletinin resmî mezhebi bulunmuş, İslâm âleminin her tarafına ve bilhassa Irak, Fars, Türkistan, Afganistan, Kafkas, Hind, Çin, Mâveraünnehir, Türkiye, Mısır, Şam ve Mağrib ülkelerine yayılmıştır.

İmam Mâlik hazretlerinin mezhebi, Hicâz’da, Kuzey Afrika’da ve Endülüs ahâlisi arasında yayılmıştır. Bugün Tunus ile Fas’ın resmî mezhebidir.

İmâm Şâfiî hazretlerinin mezhebi, vaktiyle Mısır’da, Mekke ve Medine’de, Bağdad’da, Hind taraflarında, Horasan, Azerbaycan, Harzem, Semerkand, Buhara, Mâverâünnehir şehirlerinde pek ziyâde yayılmıştı. Bugün bilhassa Şam, Mısır, Irak taraflarında bulunmaktadır.

İmâm Ahmed bin Hanbel hazretlerinin mezhebi de Hicâz’da vesâir bazı civarda yayılmış idi.

İmâm-ı A‘zam, İmâm Mâlik, İmâm-ı Şâfiî ve İmâm Ahmed’e: “Eimme-i Erbaa; Dört İmam” denilir.

İmâm-ı A‘zam hariç diğerleri anıldığında “Eimme-i selâse” diye yâd olunur.

İmâm-ı A‘zam ile talebelerinden büyük müctehid İmâm Ebû Yusûf’a “Şeyhayn”, İmâm-ı A‘zam ile yine onun talebelerinden bulunan kudretli müctehid İmâm Muhammed’e “Tarafeyn” denilir.

İmâm Ebû Yusûf ile İmâm Muhammed’e de “İmâmeyn”, “Sâhıbeyn” denilmektedir.

Fakîhler arasında “İmam Hasan” denilince, İmâm-ı A‘zam’ın talebelerinden Hasen bin Ziyâd anlaşılır. Allâhü Tealâ cümlesine rahmet etsin.