Peygamber Efendimiz (SAV), Ramazan ayında verilen sadakanın en faziletli sadaka olduğunu belirtmiştir. Peki, sadaka nasıl verilmeli, kimlere verilmelidir ve gerçekten ömrü uzatır mı? İşte sadakanın önemi hakkında merak edilenler…
Sadaka Nedir?
Sadaka kelimesi, Arapçada “doğruluk” anlamına gelen “sıdk” kelimesinden türemiştir. Allah’ın rızasını kazanmak amacıyla fakirlere, kimsesizlere veya ihtiyaç sahiplerine yapılan maddi ve manevi yardımlar sadaka olarak nitelendirilir. Peygamber Efendimiz (SAV), “Güler yüzle insanlara selâm vermen sadakadır.” (Câmiü’s-Sağîr, 4/1513) buyurarak, sadakanın yalnızca maddi yardımla sınırlı olmadığını vurgulamıştır.
Sadaka Nasıl Verilmelidir?
Sadaka verirken dikkat edilmesi gereken bazı adab ve kurallar bulunmaktadır:
-
Niyet: Sadaka yalnızca Allah rızası için verilmelidir.
-
Gizlilik: En makbul olan sadaka, kimsenin bilmediği şekilde gizli verilen sadakadır. Allah (c.c) Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır: “Sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! (Fakat) onları fakirlere gizlice verirseniz, sizin için daha hayırlı olur ve Allah bu sebeple bir kısım günahlarınızı affeder.” (Bakara 2/271)
-
Güzel ve Değerli Olması: Sadaka verirken, verilecek şeyin temiz ve kullanılabilir olmasına dikkat edilmelidir. Eski veya işe yaramayan eşyaları sadaka niyetiyle vermek uygun değildir.
-
Öncelik Aileye: Sadaka vermeye en yakınlarımızdan başlanmalıdır.
-
Maddi ve Manevi Sadaka: Para vermek kadar, bir insanın ihtiyacını gidermek, ona güzel söz söylemek veya bir hayvana su vermek de sadaka yerine geçer.
Sadakanın Fazileti ve Önemi
Sadaka, Allah katında çok büyük bir sevaba sahiptir. Peygamber Efendimiz (SAV), sadakanın belaları def ettiğini ve ömrü bereketlendirdiğini bildirmiştir.
Hz. Zeynep (r.a.) hakkında şöyle bir rivayet vardır: “Sizin bana en çabuk ve en erken kavuşacak olanınız, kolu en uzun olanınızdır.” buyuran Efendimiz (SAV), burada “kol uzunluğu”nun sadaka verme ve hayır yapma anlamına geldiğini belirtmiştir. (Müslim, Fedâilü’s-Sahâbe, 101)
Ebû Hüreyre (r.a)’nin rivayetine göre Efendimiz (SAV) şöyle buyurmuştur: "İnsan ölünce, üç ameli dışında bütün amellerinin sevabı kesilir: Sadaka-i câriye, kendisinden istifade edilen ilim, arkasından dua eden hayırlı evlât." (Müslim, Vasiyyet 14.)
Bir başka hadisinde ise şu müjdeyi vermiştir: “Suyun ateşi söndürdüğü gibi, sadaka da günahları yok eder.” (Tirmizi)
Sadaka Vermek Ömrü Uzatır mı?
İslam’da her insanın doğum ve ölüm tarihi Levh-i Mahfuz’da yazılıdır. Ancak halk arasında yaygın olan “Sadaka ömrü uzatır” ifadesi yanlış anlaşılmamalıdır. Buradaki asıl anlam, sadakanın insanın hayatına bereket getirmesi ve hayırlı bir ömür yaşamasını sağlamasıdır. Sadaka veren kişi, hem dünya hem de ahiret saadeti kazanarak manen daha uzun ve bereketli bir hayat sürer.
Sadaka, hem veren hem de alan kişi için bir bereket vesilesidir. Allah’ın rızasını kazanmak, günahlardan arınmak ve zor zamanlarda yardıma muhtaç olanları desteklemek için sadaka vermek ihmal edilmemesi gereken önemli bir ibadettir.
