Suriye’de Esad Rejiminin düşmesi sonrası Türkiye’den memlekete dönüşler başladı. Suriye’nin yeniden inşası sürecinde Suriye’de yaşayan Türkmen vatandaşlar seslerini duyurmak ve bazı taleplerde bulundu. Toplantıda ayrıca, Suriye’deki yeni dönemde Türkmenlerin siyasi, ekonomik ve kültürel haklarının güvence altına alınması gerektiği belirtildi. Suriye Devrimi'nin zaferle sonuçlanmasında canlarını feda eden tüm Türkmen şehitleri saygıyla anılırken Gazilere acil şifalar temenni edildi. Ayrıca her zaman Türkmenlerin yanında olan Türkiye Cumhuriyeti'ne teşekkür edildi.
Türkmenler Endişeli
Türkmenler geçmişte Esad rejminde maruz kaldıkları sıkıntıların yeni kurulacak hükümette tekrar yaşanması konusunda endişeli. Yapılan toplantı sonrası bazı basın organlarında Türkmenlerin talep ve geleceğe daire endişeleri yanlış anlaşılmalardan ötürü yanlış ifade edildi.
Türkmen kimliğinin tanınması, siyasi temsilde adalet, ekonomik kalkınma ve güvenli geri dönüş konularında beklentilerini sıralayan Türkmenler, geçmişte Esad rejminde maruz kaldıkları asimilasyon ve dışlanma politikalarının tekrarlanmaması için önemli taleplerde bulundu.
Türkmenler Ne İstemiyor?
Türkmen halkı yeni Suriye döneminde kendileri için özerklik istemediklerini vurgulayarak, şu açıklamalarda bulunuldu:
“1-Türkmenler bağımsız bir devlet kurma talebinde bulunmamaktadır.
2-Türkmenler özerklik istememektedir.
3-Türkmenler ayrıcalıklı bir muamele talep etmemektedir.”
Türkmenler Ne İstiyor?
Türkmen Kimliğinin Tanınması ve Korunması
Türkmenler, yüzyıllardır Suriye topraklarının asli unsurlarından biri olmalarına rağmen Esad rejimi döneminde kimliklerini yok sayan politikalara maruz kaldıklarını belirtti. Bu hataların tekrar edilmemesi için Türkmen kimliğinin anayasal güvence altına alınmasını isteyen temsilciler, Türkçe eğitim hakkının korunması ve Türkmenlerin Suriye’nin geleceğinde resmi bir statüye kavuşturulması gerektiğini vurguladı.
Siyasi Temsil ve Katılım Talepleri
Basın bildirisinde, Türkmenlerin Suriye’nin yönetim mekanizmalarından dışlanmasına karşı oldukları ifade edilerek, anayasa hazırlık komisyonlarında Türkmen temsilcilerin yer alması gerektiği belirtildi. Ayrıca, siyasi ve askeri yapılanmalarda Türkmenlerin etkin katılımının sağlanması ve karar mekanizmalarından dışlanmalarının engellenmesi talep edildi.
Ekonomik Kalkınma ve Mülk Hakları
Türkmenlerin atalarından miras kalan topraklarda güçlü bir şekilde varlıklarını sürdürebilmeleri için ekonomik olarak desteklenmeleri gerektiği vurgulandı. Bu kapsamda, Türkmen girişimciler için ekonomik fonların sağlanması, kapsamlı projelerin geliştirilmesi ve savaş döneminde el konulan mülklerin iadesi için hukuki girişimlerin başlatılması çağrısında bulunuldu.
Güvenli Geri Dönüş ve Yaşam Koşulları
Suriye Türkmenleri, savaş nedeniyle yerlerinden edilen binlerce Türkmen’in ata yurtlarına dönebilmesi için gerekli altyapı çalışmalarının hızlandırılmasını talep etti. Türkmen yerleşim bölgelerinin yeniden inşa edilmesi, mayınlı arazilerin temizlenmesi ve güvenli yaşam alanlarının oluşturulması gerektiğine vurgu yapıldı.
Suriye Türkmenleri İstişare Toplantısında yapılan istişare sonrası basın bildirisinde Türkmenlerin yeni dönemde talep ve beklentilerine ilişkin şu ifadelere yer verildi:
“1. Türkmen Kimliğinin Korunması ve Tanınması
Suriye Türkmenleri, yüzyıllardır bu toprakların asli unsurlarından biri olarak varlığını sürdürmektedir. Ancak geçmişte Esad rejimi altında Türkmen kimliği yok sayılmış, asimilasyon politikalarına maruz kalmıştır. Yeni dönemde bu hataların tekrarlanmaması için:
- Türkmen kimliği anayasal güvence altına alınmalıdır.
- Eğitim, kültür ve dil haklarımız korunmalı, Suriye'de Türkçe eğitimin yaygınlaşması sağlanmalıdır.
- Türkmen kimliği Suriye'nin geleceğinde resmi bir statüye kavuşturulmalıdır.
2. Siyasi Temsil ve Katılım
Türkmenler, Suriye nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturmalarına rağmen geçmişte siyasi sistemden dışlanmıştır. Yeni dönemde Türkmenlerin:
- Türkmenlerin Suriye sivil ve askeri kurumları ile yönetim mekanizmalarında adil şekilde temsil edilmesi sağlanmalıdır.
-Anayasa hazırlık komisyonlarında Türkmen temsilciler yer almalıdır.
-Siyasi ve askeri yapılanmalarda Türkmenlerin etkin katılımı sağlanmalı, karar mekanizmalarından dışlanmaları engellenmelidir.
3. Ekonomik Kalkınma ve Geri Dönüş Planları
Suriye Türkmenleri, kendi ata yurtlarında güçlü bir şekilde varlıklarını sürdürebilmek için ekonomik olarak güçlenmelidir. Bu kapsamda:
- Türkmen girişimcilerin desteklenmesi için ekonomik fonlar sağlanmalı ve bu konuda kapsamlı projeler geliştirilmelidir.
- Türkmenlerin mülk hakları korunmalı, savaş döneminde el konulan toprak ve mülklerin iadesi için hukuki girişimler başlatılmalıdır.
4. Geri Dönüş ve Güvenlik
Türkmenler, ata yurtlarına geri dönebilmek için temel yaşam koşullarının sağlanmasını talep etmektedir. Bu çerçevede:
-Türkmen yerleşim bölgelerinin yeniden inşa edilmesi ve altyapı çalışmalarının hızlandırılması gerekmektedir.
- Mayınlı arazilerin temizlenmesi ve güvenli yaşam alanlarının oluşturulması zorunludur.”
