Topuk Kanı Taraması Nedir?
Topuk kan taraması, doğumdan sonra ilk 4 hafta içinde yenidoğan bebeklerden alınan kan örnekleriyle bazı metabolik ve genetik hastalıkların erken teşhisini sağlayan bir tarama yöntemidir.
Doç. Ahmet Öktem, bu uygulamanın doğumların sağlıklı bir yaşam sürmesi için kritik bir almaya sahip olduğunu belirttiğini söyledi:
"Topuk kan taraması, Sağlık Bakanlığımıza bağlı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından uygulanan ve denetlenen bir programdır. Bu uygulama, bebeklerde bazı metabolik ve endokrinleşen bir programdır. Erken teşhis ve tedaviyle ilerleyen süreçte sağlık kayıplarının önlenmesi amaçlanmaktadır."
Topuk Kanı Nasıl Alınıyor?
Doç. Dr. Öktem, topukta oluşan detayları şu şekilde açıkladı:
Doğumdan Sonra Alınır: Bebek doğumunun sağlık açısından ya da sonrasında sağlık ocaklarında topuğundan alınan bir damla kan, özel kağıtlara emdirilir.
Laboratuvar Analizi Yapılır: Bu kan örnekleri, önce il sağlık müdürlüklerinde, ardından Ankara ve İstanbul'daki özel tarama laboratuvarlarında gösterilir.
Şüpheli Sonuçlarda İleri Tetkik: Şüpheli bir sonuç elde edilirse, aile bilgilendirilir ve bebek, ileri tetkik ve tedavi için ilgili polikliniklere yönlendirilir.
Hangi Hastalıklar Topuk Kanı ile Teşhis Ediliyor?
Topukta kan görülmesi, bebeklerin ciddi şekilde tehdit edilme olasılığı çok sayıda erken teşhiste. Bunlar arasında:
Fenilketonüri
Hipotiroidi
Biyotinidaz Eksikliği
Kistik Fibrozis
Konjenital Adrenal Hiperplazi
SMA (Spinal Müsküler Atrofi) yer alıyor.
Örneğin: Fenilketonüri, konulan bebeklerde gerekli beslenme diyetlerinden bazı besinler çıkarılarak, daha sonra öğrencinin zihinsel gerilik gibi sağlık sorunlarının önüne geçilebiliyor.
SMA'ya Erken Tanının Önemi
Sonuç kan tarama sonuçları son dönemde SMA tarama da dahil edildi. Doç. Öktem, bu hastalık için yapılan genetik analizlerin hayati önem taşıdığını belirterek şunları söyledi:
"SMA hastalığında kas güçsüzlüklerine, nefes ve beslenme sorunlarına yol açılabilir. "
Topuk Kanı Taramasının Başarı Oranı
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü sistemleri yılda yaklaşık 4 bin ile 4 bin 500 yenidoğan bebekte bu tarama sayesinde erken tanınıyor. Doç. Öktem, bu programın başarısına şu sözlerle dikkat çekti:
"Bu program tarama, erken teşhis ve tedavi imkanı sunarak hem bebeklerin hem de ailelerin hayatını kolaylaştırıyor. Sonuçları çok yüz güldürücü ve bizim için oldukça değerli bir uygulama."
Topuk Kanı Hayat Kurtarıyor
Topukta kan belirtisi, yenidoğan bebeklerin bilgilerini koruma ve gelecekte ciddi mesafelere geçme açısından son derece önemli bir uygulamadır. Tüm bilgisayarların, bebeklerinin bu tarama işleminin dahil edilmesi konusunda hassasiyet göstermesi, onların sağlıklı bir adım atmalarını sağlar.
