ABD yaptırımlarına maruz kalmamak için önlem alan Türkiye’nin en büyük rafinerisi, Rusya’dan yapılan petrol ve yakıt alımlarını azaltıyor. Geçtiğimiz ay uygulamaya konulan tedbirlerin ardından, Moskova ile ticarette daha temkinli hareket eden son müşterilerden biri oldu.
Tüpraş, 27 Şubat’tan İtibaren Kısıtlama Getiriyor
Adının açıklanmasını istemeyen bir kaynağa göre, Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (Tüpraş), 27 Şubat itibarıyla G7 ülkelerinin belirlediği petrol fiyat sınırına uymayan sevkiyatları kabul etmeyecek.
Biden yönetimi, 10 Ocak’ta Rusya’nın petrol ihracatını hedef alan yeni yaptırımlar getirdi. Bu yaptırımlar kapsamında 161 tanker, iki büyük petrol üreticisi, birçok ticaret şirketi ve Moskova merkezli ana sigorta şirketi dahil edildi. Tüpraş, bu tarihten itibaren fiyat sınırının üzerinde olan varil alımını durdurdu, ancak 27 Şubat’a kadar teslimatları kabul etmeye devam edecek.
Tüpraş, Batılı Güçlerin Taleplerine Uyum Sağlıyor
Fiyat tavanına bağlı kalma kararı, Tüpraş’ın uzun süredir Rusya’nın petrol gelirlerini kısıtlamaya çalışan Batılı ülkelerin politikalarına uyacağını gösteriyor. Ancak Kremlin, daha önce tavan fiyat politikasına sadık kalan şirketlerle iş yapmayacağını duyurmuştu. Argus Media’nın verilerine göre, Rusya’nın Urals ham petrolü şu anda varil başına 60 dolar civarında seyrediyor. Bu durum, Türk rafinerisinin Rus petrolü almayı sürdürüp sürdürmeyeceği sorusunu gündeme getiriyor.
Türkiye’nin Boğazları Küresel Enerji Ticareti İçin Kritik Öneme Sahip
Türkiye, her yıl 300 milyar dolardan fazla ticaretin gerçekleştiği İstanbul ve Çanakkale boğazlarına ev sahipliği yapıyor. Daha önce yetkililer, boğazlardan geçen gemilerin uygun sigorta teminatına sahip olması gerektiğini vurgulamıştı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle Avrupa ülkeleri Rus petrolüne ambargo uygulamaya başladı. Bu da Moskova’nın petrol ihracatında Türkiye, Hindistan ve Çin gibi ülkeleri daha önemli hale getirdi. Ancak 10 Ocak’taki yaptırımların ardından hem Hindistan hem de Çin, Rus petrol alımlarında daha temkinli bir yaklaşım benimsedi.
Rusya, Alternatif Taşımacılık Yöntemleri Kullanıyor
Rusya, petrol sevkiyatlarını sürdürebilmek için geniş bir tanker filosu oluşturdu ve yaptırımları aşmak amacıyla aracılarla iş birliği yaptı. Ancak varil fiyatı belirlenen sınırın üzerinde olduğunda, bu gemilerin Batılı sigorta şirketlerinden teminat alması yasaklandı. 10 Ocak’ta yaptırım listesine alınan Moskova merkezli Ingosstrakh Insurance Co., bu sigorta sağlayıcılarından biri olarak öne çıkıyor.
27 Şubat’tan Sonra Rusya’dan Petrol Teslimatları Durdurulacak
Kaynağın aktardığına göre, 27 Şubat’tan itibaren Tüpraş’a Rusya’dan varil başına 60 doların üzerindeki ham petrol, 100 doların üzerindeki premium yakıtlar ve 45 doların üzerindeki indirimli yakıtların teslimatı durdurulacak.
Türkiye, Rusya’nın En Büyük Petrol Müşterilerinden Biri
2022’de Rusya, Türkiye’nin en büyük petrol tedarikçisi haline geldi ve Türkiye’nin ham petrol ve petrol ürünü ithalatının %65’ini karşıladı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun verilerine göre, Türkiye 2023’ün ilk 11 ayında Rusya’dan yaklaşık 29,1 milyon ton petrol ithal etti.
Bloomberg tarafından yapılan gemi takip analizine göre, Tüpraş geçtiğimiz yıl Rusya’nın Urals ham petrolünden günde yaklaşık 180.000 varil satın aldı. Bu miktar, Rusya’nın deniz yoluyla gerçekleştirdiği toplam ham petrol ihracatının %5,5’ine denk geliyor.
Vortexa Ltd. verilerine göre, Türkiye’deki üç Tüpraş terminaline geçen yıl günde yaklaşık 90.000 varil petrol ürünü teslim edildi. Bu teslimatların büyük bir kısmını dizel yakıt oluşturdu.
