CHP’de hazırlıkları devam eden Tüzük Kurultayı öncesi Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı, CHP'ye tüzük önerilerini sıralayan bir rapor sundu. Listede özellikle çarşaf liste, ön seçim, dönem kuralı öne çıktı. Raporda CHP Gaziantep İl Eski Başkanı M.Sait Köse de katkı sunanlar arasında yer aldı.
CHP’nin 6-9 Eylül’de gerçekleştireceği Tüzük Kurultayı öncesi, TÜSES (Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı) tüzük çalışmalarına katkı sağlamak için bir rapor hazırladı. “Yönetme Kültüründe ve Örgütlenme Modelinde Reform Önerileri” başlığı altında toplanan öneriler listesinde özellikle çarşaf liste, ön seçim, dönem kuralı öne çıktı.
Çok sayıdaki kişinin katkılarıyla hazırlanan raporda, CHP’nin yönetme kültüründe reform yapmasının ve yönetişim anlayışını hayata geçirmesinin gereği vurgulandı.
RAPORDA ÖNE ÇIKAN ÖNERİLER
Raporda özellikle çarşaf liste, ön seçim, dönem kuralı öne çıktı.
İşte TÜSES'in raporundaki başlıklar...
"ÇARŞAF LİSTE ESAS OLMALIDIR"
Sosyal demokrat partilerde, farklı fikirleri savunan kanatların bulunması doğaldır. Farklı gruplar parti içi seçimlere kendi listeleriyle katılma hakkına sahiptirler. Bu doğal bir haktır. Doğal olmayan, bir oy fazla alan listenin tümüyle yönetime gelmesi, diğer listelerin ise tümüyle yönetim dışı kalmasıdır. Çoğulcu anlayışın önüne set çeken bu çoğunlukçuluk, birlikte çalışma kültürünü de zayıflatmaktadır.
Bu nedenle katılımcı demokrasiye kesinlikle zarar veren ‘blok liste’ uygulaması mutlaka kaldırılmalıdır.
Çarşaf Liste: Parti içi seçimlerde tüm adayların yer aldığı ortak tek bir liste olan çarşaf liste esas olmalıdır.
"ÖN SEÇİM ‘KURAL’ OLMALIDIR"
Parti liderinin ve üst yönetimin, milletvekilliği, belediye başkanlığı, belediye ve il genel meclisi üyeliği gibi görevlere aday saptanmasında sınırsız ölçüde yetkili olması parti içi demokrasiyle bağdaşmayan bir uygulamadır. Parti içi dayanışmayı ve partinin demokratikliğini zedeleyen bu uygulamaya artık son verilmeli, ön seçim esas kılınmalıdır.
Öte yandan, bazı seçim çevrelerinde ön seçimden CHP seçmenini temsil eden ve liyakate dayalı bir sonuç çıkamayacağı, asıl amacın tam tersi bir sonuca yani çoğulculuk yerine azınlığın tahakkümüne yol açabileceği endişesi haklı bir endişedir. Bu nedenle, adayların belirlenmesinde hibrit bir model uygulanmalıdır.
Bu bakış açısıyla genel merkez tercih etmesi durumunda, Siyasi Partiler Kanunu’nun öngördüğü yüzde 5 yasal kontenjanı dışında da; üye sayısı, seçmen sayısının %3’ünün altında olan ve/veya bir önceki seçimde CHP’nin oyu yüzde 10’un altında kalan seçim çevrelerinde merkez yoklamasıyla aday belirleme kararı alabilir.
Her ne koşulda olursa olsun, merkez yoklamasıyla belirlenecek adayların sayısı, toplam seçilecek kişi sayısının yüzde 10’unu geçmemelidir.
"DÖNEM SINIRLAMASI GETİRİLMELİDİR"
Aynı kademedeki görevler için seçilme hakkına, tüzük hükmüyle dönem sınırlaması getirilmelidir.
TBMM Üyeliği (Milletvekilliği) ve Yerel Yönetimler İçin Dönem Kuralı: Beş yılda bir yapılan bu seçimlerde adaylık için dönem sınırlaması “en çok üç dönem” olmalıdır.
Genel Başkan İçin Dönem Kuralı: İki yılda bir yapılan bu seçimlerde adaylık için dönem sınırlaması “en çok beş dönem” olmalıdır. Altıncı ve yedinci dönemlere ancak CHP son genel seçimlerde en çok oyu alan birinci parti veya iktidar ortağıysa aday olunabilmelidir.
Parti Organları (PM, YDK, İl ve İlçe Yönetim Kurulları ve Yan Kollar vb.) İçin Dönem Kuralı: İki yılda bir yapılan bu seçimlerde adaylık için dönem sınırlaması “en çok beş dönem” olmalıdır.
