Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, 2018’den bu yana verilen “Engelsiz Üniversite Ödülleri”ne bu yıl layık görülen üniversiteleri açıkladı.

Üniversitelere ödülleri Yükseköğretim Kurulunda düzenlenen “2023 Engelsiz Üniversiteler Ödül Töreni” ile Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar tarafından verildi.

Özvar, törende yaptığı konuşmada, eğitimde fırsat eşitliğini her düzeyde sağlayabilmek amacıyla yükseköğretime girişte ve eğitim sürecinde yaşanan engelleri ortadan kaldırmak için "engelsiz erişim" ve "engelsiz eğitim" başlığı adı altında çalışmalar yürüttüklerini anlattı.

Yükseköğretimde öğrenci sayısının 7 milyona yaklaştığını belirten Özvar, farklı engel düzeylerindeki öğrencilerin sayısının 56 bin civarında olduğunu kaydetti. Verilere göre, engelli öğrencilerin yaklaşık üçte birinin kadınlardan oluştuğunu ifade eden Özvar, “Kadın engelli öğrenciler erkek öğrencilere kıyasla daha fazla dezavantajla karşı karşıya kalmakta ve üniversiteye erişimde sorunlar yaşayabilmektedir.” dedi. Engelli öğrencilerin yaklaşık yüzde 90'ının açıköğretim programı uygulayan üniversiteleri tercih ettiğini belirten Özvar, şöyle devam etti:

“Bu tercihin temel nedeni yüz yüze eğitim programlarında ulaşım, barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamamalarından kaynaklanmaktadır. Özellikle engelli kadınlar bu sorunlarla daha sık karşılaşmakta ve üniversiteye erişim noktasında daha fazla dezavantajlı bir konumda bulunmaktadır. Bu veriler açıkça göstermektedir ki toplumun tamamına katılım konusunda zorluk yaşayan engelli bireylerin üniversiteye erişimi, sunulan olanakların kısıtlı olması nedeniyle istenilen düzeyde gerçekleşememektedir.

Toplumumuzun ilerlemeye ve gelişmeye devam etmesi ve engelli öğrencilerin üniversiteye erişimi için daha fazla destek ve fırsat sağlanmalı, engelsiz bir eğitim ortamı oluşturulmalıdır. Erişilebilirlik standartlarına uygun kampüslerin yanı sıra, engelli öğrencilerin özel ihtiyaçlarına yönelik akademik destek ve kaynaklar da sağlanmalıdır. Bu sebeple, engelli bireylerin eğitim olanaklarından bütünüyle yararlanabilmeleri ve eğitime katılımlarını desteklemek amacıyla yapacağınız çalışmaların ne kadar önemli olduğunu bir kez daha vurgulamak isterim.”

“Üniversitelerimiz büyük özveriyle çalışıyor”

Özvar, üniversitelerdeki engelleri kaldırabilmek için yükseköğretim sistemindeki engelli öğrenci sayılarını ve onların engel durumlarını bilmenin, buna göre önlemler almanın ve bu öğrencilere ulaşmanın üniversitelerin en önemli görevlerinden olduğunu vurguladı.

Üniversitelerin kendi bünyelerinde kurdukları koordinatörlükler ve çeşitli birimler ile erişilebilirliğe önem veren çalışmalar sürdürdüklerini söyleyen Özvar, bugün mekân erişilebilirliği konusunda birçok üniversitede önemli ilerlemeler kaydedildiğni anlattı.

Farklı engel gruplarındaki öğrenciler açısından eğitim ve program içeriklerinin erişilebilir olması için daha büyük bir çaba sarf edilmesi gerektiğini ifade eden Özvar, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu çabalarımız, eşitlik ve kapsayıcılık temelinde yükseköğretimde daha adil ve destekleyici bir ortamın oluşturulmasına büyük bir katkı verecektir. Yükseköğretim Kurulu olarak bizler de tüm öğrencilerimizin yükseköğretime erişimini önemsiyor, engelli öğrencilere engelsiz bir eğitim ve öğretim ortamı sunmak, sosyal ve kültürel faaliyetlere daha fazla katılımlarını temin etmek amacıyla teşvik edici çalışmalar ve projeler geliştirmek için büyük bir çaba sarfediyoruz. Kampüslerimizin, dersliklerin ve diğer tesislerin tamamen erişilebilir olması doğrultusundaki çabalarınızı görüyor ve büyük bir takdirle karşılıyoruz. Rampa, asansör ve diğer uygun donanımlarla donatılmış bir çevre, engelli öğrencilerin eğitim hakkını tam anlamıyla kullanmalarını sağlayacaktır.”

Engelli öğrencilerin katılımını teşvik etmek için kapsayıcı öğrenme ve alternatif değerlendirme yöntemleri kullanılmasının önem taşıdığını dile getiren Özvar, “Engelli öğrencilerin sosyal entegrasyonu için üniversitelerimiz, öğrenciler arasında birlikte çalışmayı, iletişimi ve dayanışmayı teşvik etmelidir. Engelli öğrencilerin sosyal etkinliklere ve kulüplere katılımlarını kolaylaştırmak için gerekli hukuki düzenlemeler yapılmalı ve farkındalık çalışmaları planlanmalıdır. Böylece, engelli öğrenciler toplumun bir parçası olarak kendilerini kabul edilmiş ve desteklenmiş hissedeceklerdir.” şeklinde konuştu.

“Destek vermeye hazırız”

Diğer konularda olduğu gibi erişilebilirlik konusunda da ülkenin bilim üreten kurumları olarak üniversitelerden daha kapsamlı beklentileri bulunduğunu ifade eden Özvar, rektörlere şöyle seslendi:

“Engelleri aşarak üniversiteye adım atan her bir öğrenci toplumumuzun çeşitliliğini ve zenginliğini artırmaktadır. Dolayısıyla bu çaba yalnızca kampüslerimizle sınırlı kalmamalı sosyolojiden mimarlığa, şehir ve bölge planlamasından yazılım mühendisliğine kadar bünyelerinizde bulunan bütün alanlarda yapacağınız çalışmalarla ve geliştireceğiniz projelerde, engelli öğrencilerimiz başta olmak üzere bütün engelli vatandaşlarımızın toplumsal hayata katılımını kolaylaştıracak katkılar sunmanızı bir temenniden ziyade bir ödev olarak sizlerden beklediğimizi belirtmek isterim.

Yükseköğretim Kurulu olarak biz devletimizin bütün kurumlarıyla sizlere bu konuda destek vermeye hazırız. Üniversite-sanayi iş birliği çerçevesinde çağın sunduğu teknolojinin bütün imkânlarından da faydalanarak Ar-Ge, Ür-Ge faaliyetlerinizde engelli vatandaşlarımızın ihtiyaçlarına öncelik vererek daha somut, çözüm odaklı ve ulusal düzeyi aşacak başarılara imza atmanızı diliyoruz. Bilhassa bu çalışmalar engelli öğrncilerimizin ve araştırcılarımızın katılmaları fevkalade büyük önem arzemektedir. Bu konuda bir farkındalık meydana getirecek üniversitelere daha hususi destekler sunacağımızı bilmenizi isterim.”

Erol Özvar, üniversitelerde engelsiz bir ekosistemin oluşturulmasını teşvik etmek üzere 2018 yılından bu yana “Engelsiz Üniversite Bayrakları” ve “Engelsiz Program Nişanları” olmak üzere iki ayrı alanda Engelsiz Üniversite Ödülleri verildiğini kaydetti.

Özvar, Engelsiz Üniversite Bayraklarının, turuncu bayrakla ifade edilen “Mekanda Erişilebilirlik”, yeşil bayrakla ifade edilen “Eğitimde Erişilebilirlik” ve mavi bayrakla ifade edilen “Sosyo-Kültürel Faaliyetlerde Erişilebilirlik” olmak üzere üç kategoride, farklı engel gruplarına erişilebilirlik sağlayan üniversitelerin ilgili programlarına da “Engelsiz Program Nişanı” verildiğini anlattı.

-56 üniversiteye 295 bayrak-

Erol Özvar, bu yılki değerlendirme sonuçlarına göre ödül alan üniversiteleri açıkladı.

Bu yıl 97 üniversiteden toplam 1.091 başvuru yapıldığını belirten Özvar, 56 üniversitenin toplam 295 bayrak almaya hak kazandığını bildirdi. Bu bayraklardan 152’sinin mekanda erişilebirliğe verilen “turuncu bayrak”, 92’sinin eğitimde erişilebilirliğe verilen “yeşil bayrak” ve 51’inin de sosyokültürel faaliyetlerde erişilebilirliğe verilen “mavi bayrak” olduğunu aktaran Özvar, en çok bayrak alan üniversiteleri sıraladı.

- En çok bayrağı Selçuk Üniversitesi kazandı

Buna göre Selçuk Üniversitesi 37 bayrakla ilk sırada, Aksaray Üniversitesi 23 bayrakla ikinci sırada yer aldı. Mersin Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi 20’şer bayrakla üçüncü sırayı paylaştı. Bartın Üniversitesi 16 bayrakla dördüncü, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi 11 bayrakla beşinci, Anadolu Üniversitesi 10 bayrakla altıncı oldu. Ege Üniversitesi ve Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi 9’ar bayrakla yedinci sırada yer aldı.

Yozgat Bozok Üniversitesi ve TED Üniversitesi 8’er bayrakla sekizinci sırayı paylaştı. Marmara Üniversitesi ile Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi 7’şer bayrakla dokuzuncu sırayı elde etti. Kastamonu Üniversitesi, Uşak Üniversitesi ​ ve İstanbul Üniversitesi 6’şar bayrakla onuncu, Sakarya Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi 5’er bayrakla onbirinci sırayı paylaştı.

- Engelsiz Program Nişanı Ödüllerinde Dokuz Eylül Üniversitesi ilk sırada-

Engelsiz Program Nişanı’nı ise toplam 14 programla 4 üniversite aldı. Bu kategoride Dokuz Eylül Üniversitesi 9 nişanla ilk sırada yer alırken, Ege Üniversitesi 3 nişanla ikinci, İzmir Demokrasi Üniversitesi ve İzmir Bakırçay Üniversitesi ise 1’er nişanla üçüncü oldu.

Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, çabalarından ve çalışmalarından dolayı bayrak ödülüne hak kazanan tüm üniversiteleri ve çalışanları tebrik etti.

Özvar konuşmasının ardından ödül kazanan üniversitelerin rektörlerine ödüllerini takdim etti. Özvar, üniversitelerden gelen engelli öğrencilerle de sohbet ederek, fotoğraf çektirdi.