Fiziksel Değişimler Alzheimer'ın Habercisi Olabilir
Her demans vakasında semptomlar farklılık gösterse de bazı durumlarda hafıza kaybından önce fiziksel değişimler gözlemlenebilir. Yapılan bir çalışmada, yavaş yürüyen veya dengesinde bozulmalar yaşayan kişilerin sonraki altı yıl içinde Alzheimer teşhisi alma olasılığının daha yüksek olduğu tespit edildi.
Bu değişiklikler, beyindeki sinir hücrelerinin ve sinirsel iletişimin yavaş yavaş bozulduğunun bir göstergesi olabilir. Özellikle denge sorunları ve yürüyüş tarzındaki değişiklikler, hastalığın ilerleyen evrelerinde kişinin bağımsız hareket etmesini zorlaştırabilir.
Erken Evre Vasküler Demans ile Bağlantılı Olabilir
Denge kaybı genellikle geç evre demansın bir belirtisi olarak kabul edilse de bazı vakalarda erken evre vasküler demansın da bir göstergesi olabilir. Vasküler demans, beyindeki kan akışının azalması sonucu oluşan bir bilişsel rahatsızlıktır ve beyinciğe giden oksijenin azalması denge kaybına yol açabilir.
Bu tür hastalarda, düşünme ve hafızayla ilgili problemler ortaya çıkmadan önce baş dönmesi, denge kaybı veya yürüyüşte değişiklikler görülebilir.
Beyindeki Zararlı Protein Birikimi ile İlişkili
2016 yılında Amerikan Geriatri Derneği Dergisi'nde yayınlanan bir araştırma, denge kaybı ve baş dönmesi belirtilerinin yaş ilerledikçe Alzheimer riskini artırabileceğini ortaya koydu.
Ayrıca, Neurology dergisinde yayımlanan bir çalışma, düşmeye yatkın bireylerin beyinlerinde amiloid plakları ve tau proteininin daha fazla biriktiğini gösterdi. Bu proteinler, Alzheimer hastalarının beyinlerinde birikerek hafıza ve öğrenme merkezlerine zarar verir.
Science Daily'ye göre, tau proteininin beyin hücrelerinde birikmesine yol açan enzimlerin aktivitesi, bu süreci hızlandırabilir. Bu zararlı proteinlerin birikmesini durdurmanın kesin bir yolu olmasa da omega-3 yağ asitleri gibi bazı besinlerin amiloid plaklarını azaltabileceği öne sürülmektedir.
Hangi Önlemler Alınabilir?
Uzmanlar, Alzheimer ve diğer nörodejeneratif hastalıklardan korunmak için aşağıdaki önlemleri öneriyor:
Dengeli beslenme: Omega-3 bakımından zengin gıdalar tüketmek, beyin sağlığını destekleyebilir.
Düzenli fiziksel aktivite: Haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş yapmak, beyin fonksiyonlarını destekler.
Kaliteli uyku: Her gece 6-8 saat uyumak, beynin zararlı proteinleri temizlemesine yardımcı olabilir.
Zihinsel egzersizler: Bulmaca çözmek, yeni bir dil öğrenmek veya müzik aleti çalmak beyin fonksiyonlarını güçlendirebilir.
Sosyal etkileşim: Aile ve arkadaşlarla vakit geçirmek, zihinsel sağlığı koruyabilir.
Sonuç olarak, erken dönemde denge ve yürüyüş bozukluklarını fark etmek, Alzheimer ve diğer demans türlerine karşı erken teşhis ve önlem alma açısından kritik öneme sahiptir. Eğer bu tür belirtiler gözlemlenirse, uzman bir doktora danışmak ve detaylı bir değerlendirme yaptırmak önemlidir.
