Paleo diyeti, tarih öncesi zamanlarda ilkel insanların tükettiği besinlere dayanarak oluşturulmuş bir beslenme düzenidir. Taş Devri döneminin beslenme alışkanlıklarını modern zamanlara taşıyan bu diyet, avcı-toplayıcı dönemin şartlarını yansıtır. Bilim insanları, anatomik ve genetik olarak milyonlarca yıl boyunca az değişim gösterdiğimizi vurgulayarak, o dönemdeki beslenme tarzının günümüz insanı için en sağlıklı yöntem olduğunu belirtirler. "Temel felsefe; her türün evrimsel süreçte ataları tarafından uygulanan diyete göre genetik olarak adapte edilmesidir."
Paleo Diyeti Nedir?
Paleo diyeti, işlenmemiş gıdaların tüketimini teşvik ederken, modern tarımın ürünü olan işlenmiş yiyecekleri ve bazı tarım ürünlerini kısıtlar. Bu diyet, özellikle protein ve lif bakımından zengindir. Paleo diyetinin temel prensiplerine göre, günlük alınan enerjinin yüzde 35'i yağlardan, yüzde 35'i karbonhidratlardan ve yüzde 30'u ise proteinlerden gelmelidir. Bu makro besin dağılımı, paleo diyetini düşük karbonhidratlı diyetlerle paralellik gösterir şekilde kurgular.
Serbest ve Yasaklanan Besinler
Paleo diyetinde, et, balık, yumurta gibi protein kaynakları ile sebze ve meyveler serbesttir. Bu diyet, işlenmiş gıdalar, şeker ve tahıllar gibi modern diyet elemanlarından kaçınmayı önerir. Ayrıca, diyet lifi açısından zengin olan paleo diyeti, günlük 45-100 gram lif tüketilmesini destekler.
Serbest Tüketilebilecek Gıdalar
- Et ürünleri: Sığır, kuzu, tavuk gibi çeşitli etler
- Deniz ürünleri: Somon, alabalık gibi balıklar ile karides ve kabuklu deniz ürünleri
- Yumurta: Serbest gezen veya otlatılmış tavukların yumurtaları
- Sebzeler: Brokoli, karalahana ve biber gibi
- Meyveler: Elma, muz ve avokado gibi
- Yumrular: Patates ve tatlı patates (bazı görüşler yüksek glisemik indeksleri nedeniyle bu diyette sınırlı tüketilmesini önerir)
- Kuruyemişler ve tohumlar: Badem, ceviz ve ayçiçeği çekirdeği gibi
- Yağlar: Sızma zeytinyağı ve hindistancevizi yağı gibi sağlıklı yağlar
- Baharatlar: Deniz tuzu, sarımsak ve zerdeçal gibi doğal tatlandırıcılar
Kaçınılması Gerekenler
- Şeker ve yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren ürünler
- Tahıllar: Ekmek ve makarna gibi
- Baklagiller: Nohut ve mercimek gibi
- Çoğu süt ürünü ve bazı bitkisel yağlar
- Trans yağlar ve yapay tatlandırıcılar
Paleo diyeti, işlenmiş yiyeceklerden uzak durarak, doğal ve işlenmemiş gıdalarla beslenmeyi önerir. Bu beslenme şekli, tarih öncesinden günümüze sağlık yararlarını taşıyarak, bireylerin daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olmayı amaçlar.
