Çocuklarda yaz aylarında sıklıkla görülen ve ebeveynleri en çok korkutan hastalıklardan biri de el ayak ağız hastalığı. Virüslerle gelişen ve yaz aylarında salgınlara yol açabilen bu hastalığa karşı önlem alınması gerektiğini belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Koray Hacıoğlu, sıklıkla 5 yaşından küçük çocuklarda görülen ve damlacık yoluyla bulaşan rahatsızlıkla ilgili ebeveynleri uyardı. İşte açıklamaları:

Nasıl bulaşır?
Virüs, hastalığı taşıyan kişilerin ağız ve boğaz salgılarında, cilt döküntüsünün içindeki sıvıda ve dışkıda bulunur. Kuluçka süresi 4 gündür ve virüs enfeksiyon sonrası ortalama 2-4 hafta kadar dışkıda atılmaya devam eder, dışkı yoluyla bulaştırıcılık sürebilir. Havuz sularının yutulması, oyuncaklar, havlu ve şezlonglar hastalığın sıklıkla bulaşma yollarıdır. Dış ortama dayanıklı ve bulaşıcılığı yüksek olan bir virüs olduğundan salgını önlemek için hijyen kurallarına çok dikkat edilmelidir. Özellikle yaz aylarında, çocukların gruplar halinde havuza girmesiyle enfeksiyon daha fazla kişiye kolaylıkla bulaşır. Aile içi yakın temas ile de diğer aile bireyleri arasında hastalık hızla yayılabilir.

Ne gibi belirtilere yol açar?
El ayak ağız hastalığının, bazen belirti göstermez veya hafif bulgularla seyredebilir. Nadir olmakla birlikte iyileşen bir hastanın farklı bir virüsün yeniden bulaşması ile hastalığı yine geçirmesi mümkündür. Hastalık, halsizlik, yüksek ateş ve lenf bezlerinde şişlikle başlar. Daha sonra ağız içinde kısa sürede ağrılı ülserleşen aft benzeri lezyonlar gelişir. Bu lezyonlar damak, dil ve diş etleri dışındaki tüm ağız içine yayılabilir. Aynı zamanda el ayası ve ayak tabanları da dahil olmak üzere birçok yerde suçiçeği benzeri döküntüler gelişir. Döküntüler kalça bölgesine ve bacaklara da yayılabilir. Derideki ve ağız içindeki lezyonlar çok ağrılıdır.

Hangi hastalıklarla karıştırılabilir?
Hastalığın tanısı genellikle muayene ile konulur. Sıklıkla laboratuvar testlerine gerek duyulmaz. Menenjit gibi ağır tablolarda virüsün tipi serumla saptanmaya çalışılır. Kızamık, suçiçeği, 5. hastalık, 6. hastalık gibi döküntülü hastalıklar ile karıştırılabilir.

Ne zaman doktora başvurulmalı?
Virüs, sıklıkla yaz aylarında görülmesine rağmen ilkbahar ve sonbaharda da salgın hastalıklara neden olabilmektedir. Bulaştırıcılığı çok yüksek olan hastalığın belirgin tedavisi veya aşısı henüz olmadığından koruyucu önlemlerin alınması gerekir. 3 günden uzun süren 38,5 derece üstünde ateş, halsizlik, tekrarlayan kusma, kas güçsüzlüğü ve istemsiz kas kasılmalarında zaman kaybedilmeden bir çocuk hekimine başvurulması gerekir.

Tedavi süreci nasıl ilerler?
Hastalık genellikle iyi seyirli ve tedavi gerektirmeden 7-10 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Bazı çocuklarda ağız içindeki lezyonlar beslenmeyi engelleyip hastane yatışlarına sebep olabilir. Özel bir antibiyotik veya antiviral tedavisi yoktur. Hastalığın baskın belirtilerine göre ateş düşürücüler, probiyotikler, ağız bakım solüsyonları ve gerekli hallerde vitamin, mineral desteklerine hekim kontrolünde başlanabilir.

Tehlikeli midir?
Özellikle Asya bölgesinde görülen Enterovirüse bağlı enfeksiyon ülkemize nadiren de olsa seyahatlerle taşınabilir. Enterovirüse bağlı gelişen el, ayak, ağız hastalığında ise menenjit ve zatürre gibi ağır tablolar görülebilir. Hastalığın bu tipinin hayati tehlikesi de yüksektir.

Korunma yolları nelerdir?
El ayak ağız hastalığından korunma yolları şöyle sıralanabilir:

1 – Özelikle hasta çocukları 1 hafta boyunca havuz, deniz, kreş ve park gibi kalabalık ortamlardan uzak tutun.

2 – Ailece su sirkülasyonu fazla olan, periyodik kimyasal ve fiziksel temizlik işlemlerinin ihmal edilmediği havuzları tercih edin. Havuzlarda uygun klor seviyesi ve filtreleme sistemi bulunmasına dikkat edin.

3 – Havuz ve denizde su yutmamaya çalışın. Suya tükürmeyin. Çocuğunuza da bunlara dikkat etmesini tembihleyin.

4 – Çocuğunuzun parkta oynadıktan sonra ellerini dezenfekte edin. Eve döndüğünüzde de mutlaka duş aldırın