Gaziantep, bugünkü adını Kurtuluş Savaşı'ndaki kahramanlıklarından sonra kazanmış ve öncesinde Ayıntap ya da Aynitap olarak anılmıştır. Şehrin ilk ismi ve bu isimlerin kökenine dair çeşitli rivayetler günümüze kadar ulaşmıştır. Peki, Gaziantep'in ilk ismi neydi ve nasıl değişti? İşte Gaziantep’in adının kökenine dair bilgiler...
Gaziantep'in İlk İsmi Nedir?
Gaziantep, köklü tarihiyle Anadolu'nun en eski şehirlerinden biridir. Bugün Gaziantep olarak bilinen bu kadim şehir, geçmişte farklı isimlerle anılmıştır. Eskiden "Ayıntap" veya "Aynitap" olarak bilinen şehir, halk arasında zamanla Antep ya da Entap olarak da söylenmiştir. Şehrin eski isimlerinden biri olan "Kala-ı Füsus", ünlü tarihçi Bedrüddin Ayni'ye göre, Gaziantep'in en eski ve asıl adı olarak kabul edilmektedir. "Kala-ı Füsus" ismi, anlam olarak "Yüzük Kalesi" demektir.
Bir başka rivayete göre, Ayıntap ismi şehrin zalim bir hakimi olan Ayni’den gelir. Rivayete göre, Ayni isimli bu hakim, yaptığı haksızlıklardan pişman olmuş ve tövbe etmiştir. Halk ise onun için "Ayni tövbe etti" demiş, bu ifade zamanla "Ayıntap" olarak yerleşmiştir.
Bir başka anlatımda ise şehrin adı, suyunun bolluğu ve güzelliği nedeniyle "Ayıntap" olmuştur. "Ayın" pınar ya da su kaynağı anlamına gelirken, "tap" ise parlak ve güzel anlamındadır. Bu nedenle Ayıntap, "güzel pınar" ya da "güzel kaynak" anlamına gelir. Tap kelimesi, ayrıca güç ve takat anlamında da kullanılır ve Gaziantep’in köylerinde bugün hala bu anlamda kullanılmaktadır.
Bir diğer rivayette ise şehrin eski adı "Hantap" olarak geçer. "Tap" kelimesi burada güç, arazi ya da toprak anlamında kullanılmıştır. Hantap, "han toprağı" anlamına gelir ve zamanla bu isim Antap ve Antep'e dönüşmüştür.
Gaziantep’in bugünkü ismi ise Kurtuluş Savaşı sırasında halkının gösterdiği büyük kahramanlıkların ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 8 Şubat 1921’de "Gazi" unvanı verilmesiyle oluşmuştur. Layiha-i Kanuniye’nin birinci maddesi gereği, Ayıntap kasabasının ismi Gaziayıntap olarak değiştirilmiş ve zamanla Gaziantep olarak anılmaya başlamıştır.
Sonuç olarak, Gaziantep’in ilk ismi tarih boyunca birçok rivayet ve anlatıyla şekillenirken, bu kadim şehir hem adını hem de kahramanlık dolu geçmişini koruyarak bugünlere ulaşmıştır.
