Odaklanma sorunları ve dürtüsellik hiperaktivite ile karakterizedir. Dikkatlerini tek bir göreve odaklamakta veya uzun süre hareketsiz oturmakta zorluk çekerler. Aslında bir çok insan dikkatsiz ve enerji seviyeleri değişkendir ancak DEHB'i olan kişilerde bu daha sık ve boyutları daha fazla bir şekilde gerçekleşir.
DEHB Olduğu Nasıl Anlaşılır?
DEHB olduğu nasıl anlaşılır? DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk ve ergenlik dönemlerinde sıkça karşılaşılan bir nörolojik bozukluktur. Çocukların normalden daha fazla hareketli olması, dikkat dağınıklığı yaşaması, dürtüsel davranışlarda bulunması gibi belirtilerle kendini gösterir. Peki, DEHB olduğu nasıl anlaşılır?Kişinin DEHB'li olup olmadığını anlamak için öncelikle belirtilere dikkat etmek önemlidir. DEHB'li bireylerde dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi temel belirtiler görülebilir. Dikkat eksikliği, odaklanma güçlüğü, dağınık düşünceler, unutkanlık gibi sorunları içerir.
Hiperaktivite ise aşırı hareketlilik, yerinde duramama, sürekli bir şeylerle oynamak gibi durumları içeren bir belirtidir. Bunun yanı sıra dürtüsellik de DEHB'nin diğer bir belirtisidir. Kişi düşünmeden hareket etme, sabırsızlık, çabuk sinirlenme gibi davranışlar sergileyebilir.
Bu belirtilerin tek başına görülmesi, kişinin DEHB'li olduğunu göstermeyebilir. Ancak bu belirtiler çocuğun günlük yaşamını etkiliyor, okul başarısını olumsuz etkiliyor ve sosyal ilişkilerini zorlaştırıyorsa bir uzmana başvurmak önemlidir. Psikiyatrist veya çocuk psikoloğu, kişinin DEHB olup olmadığını değerlendirmek için çeşitli testler ve gözlem teknikleri kullanabilir.
DEHB Neden Meydana Gelir?
DEHB ya da Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, çocukluk çağında başlayan ve yetişkinlik döneminde de devam edebilen bir nörolojik bozukluktur. Peki, DEHB'nin neden meydana geldiği konusunda neler biliniyor? Bilim insanları bu sorunun kesin bir yanıtını henüz bulabilmiş değil, ancak birçok faktörün DEHB oluşumuna katkıda bulunduğuna inanılmaktadır.
Bu faktörler arasında genetik yatkınlık önemli bir rol oynamaktadır. Yani, ailede DEHB öyküsü bulunan çocuklarda DEHB görülme riski daha yüksektir. Ayrıca, beyindeki kimyasal dengenin bozulması da DEHB'nin neden olabileceği düşünülen bir faktördür. Dopamin ve noradrenalin gibi nörotransmitterlerin eksikliği veya düzensizliği, dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi belirtilerle sonuçlanabilir.
Bununla beraber, çevresel etkenlerin de DEHB'nin gelişiminde etkili olduğu düşünülmektedir. Örneğin, hamilelik döneminde alkol, sigara veya uyuşturucu kullanımı, bebeğin nörolojik gelişimini olumsuz etkileyerek DEHB riskini artırabilir. Ayrıca, çocuğun büyüdüğü çevredeki stres, düzensiz bir yaşam tarzı, yetersiz beslenme, uyku problemleri gibi faktörler de DEHB'nin ortaya çıkmasında etkili olabilir.
DEHB Kaç Yaşında Ortaya Çıkar?
DEHB belirtileri dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik olmak üzere 3 ana kategoride toplanabilir. Görülebilen semptomlar, yaş, cinsiyet ve bireysel özelliklere göre değişmekle birlikte genelde 12 yaşından önce başlar ve günlük hayatı ciddi derecede etkiler.
DEHB Kimlerde Görülür?
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu her yaşta görülebilir. Okul çağı çocuklarında sıklığı biraz daha fazladır. Çeşitli bilimsel çalışmalarda okul çağı çocuklarında sıklığı % 5-7 arasında saptanmıştır. Erkek çocuklarda kızlardan yaklaşık 3 kat daha fazla görülmektedir.
DEHB'li Çocuk Nasıl Anlaşılır?
Çocuğunuz gereksiz yere sağa sola koşturup sürekli hareket halindeyse, gereğinden fazla konuşuyorsa, sakin bir şekilde kalamayıp sürekli el ve ayaklarını oynatıyorsa bu belirtiler dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna işaret edebilir.
DEHB Ciddi Bir Hastalık Mı?
Tedavi edilmediğinde çok önemli sorunlara yol açabilen bir hastalıktır. Şekil 2' de görülebileceği gibi kişinin eğitim hayatında, sosyal ilişkilerinde, ruh ve vücut sağlığında son derece olumsuz etkileri vardır.
