Milyonlarca emekli, en düşük emekli maaşının ne kadar olacağını büyük bir merakla bekliyor. Ekonomist Muhammet Bayram, bu konuda merak edilen soruları yanıtladı. İşte detaylar...
Yeni dönem zamlı maaşları için emekliler son viraja girdi. TÜİK, 3 Temmuz'da haziran ayı enflasyon rakamlarını açıklayacak ve böylece yılın ilk 6 ayına ilişkin enflasyon farkı netleşecek.
Özellikle maaş zammı dönemlerinde, emekliler arasında kök maaş ve en düşük emekli maaşı konusunda kafa karışıklıkları yaşanabiliyor. Peki kök maaş nedir ve en düşük emekli maaşından farkı nedir? Kök maaşlara bir düzenleme yapılacak mı? En düşük emekli maaşı için beklentiler ne yönde?
Konuyla ilgili merak edilenleri açıklayan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, şu ifadeleri kullandı: “Kök maaşa ilişkin tartışmalar son yıllarda gündeme geldi. Yapılan artışlar kök maaşa yapıldığından ve ciddi oranda maaşı etkilediğinden dolayı kafa karışıklığı yaratıyor.
Devlet, yatırılan prime göre bir maaş hesaplıyor. Eğer sigorta primini düşük yatırdıysanız, maaşınız muhtemelen en düşük emekli maaşı skalasında olacaktır.
Bu nedenle, en düşük emekli maaşı alanlar, yapılan oransal zamların kendilerine yaramadığını ifade etmeye başladı. Emekliler, kök maaşlarını e-Devlet üzerinden giriş yaparak ve sigorta sistemi üzerinden asıl maaşlarını öğrenebilirler. Kök maaş, prime esas ücrettir ve bu ücret üzerinden oransal zamlar yapılır. Yıl sonunda yüzde 25 zam yapılacaksa, bu prime esas kazanç üzerinden yapılacaktır.
KÖK MAAŞIN, EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINDAN FARKI NEDİR?
Eğer kök maaşınız 8 bin TL ise ve tahmini 6 aylık enflasyon farkı yüzde 25 olarak hesaplanırsa, en düşük emekli maaşı olan 10 bin TL'ye hiçbir artış yapılmazsa, siz oransal zamdan faydalanamayacaksınız demektir. Çünkü maaşınız 10 bin TL'ye tamamlanıyor.”
Ekonomist Muhammet Bayram, yaptığı açıklamada, kök maaş ve en düşük emekli maaşı konusundaki merak edilenleri yanıtladı: "Kök maaşla ilgili tartışmalar son yıllarda arttı. Yapılan artışlar kök maaşa yapıldığından kafa karışıklığına neden oluyor.
Devlet, yatırılan prime göre maaş hesaplıyor. Eğer sigorta priminiz düşük yatırıldıysa, maaşınız en düşük emekli maaşı seviyesinde olacaktır.
Bu sebeple, en düşük emekli maaşı alanlar, oransal zamların kendilerine fayda sağlamadığını belirtiyor. Emekliler, kök maaşlarını e-Devlet üzerinden öğrenebilirler. Kök maaş, prime esas ücrettir ve zamlar bu ücret üzerinden yapılır. Yıl sonunda yüzde 25 zam yapılacaksa, bu zam prime esas kazanç üzerinden olacaktır.
KÖK MAAŞIN EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINDAN FARKI NEDİR?
Örneğin, kök maaşınız 8 bin TL ise ve 6 aylık enflasyon farkı yüzde 25 olarak hesaplanırsa, bu 2 bin TL'ye denk gelir. Böylece maaşınız 10 bin TL olur. Eğer en düşük emekli maaşı 15 bin TL’ye çıkarsa, kök maaşınız 10 bin TL’ye ulaşacak ve devlet sizin maaşınızı 15 bin TL’ye tamamlayacaktır.
KÖK MAAŞLARA DÜZENLEME OLACAK MI?
Her dönem için kök maaşlara bir düzenleme bekleniyor. En düşük emekli maaşı ve kök maaş tartışması devam ediyor. Bu tartışmaların son bulması için en düşük emekli maaşı kök maaşa sabitlenirse, asgari ücretle aradaki fark kapanır ve bu sorunlar yaşanmaz.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINDA TAHMİNLER DEĞİŞTİ
Benim tahminim, en düşük emekli maaşının yüzde 50 artışla 15 bin TL civarına çıkacağı yönünde. Ancak yapılacak oransal zam yüzde 25 civarında olacaktır.
KÖK MAAŞ EN DÜŞÜK MAAŞA EŞİTLENİR Mİ?
Bu yapılmalı. Hedeflenen enflasyona göre maaş zammı düşünülüyor. Eğer hedeflenen enflasyona göre zam yapılırsa, bu enflasyon beklentilerini dengeler. Kişiler ne kadar maaş alacaklarını bilirlerse, gelecekteki ihtiyaçlarını öngörebilirler ve enflasyon daha fazla artmaz."
