Bebeklerin bez kullanımı sonrası kalçalarında oluşan kızarıklık ve tahriş olarak bilinen pişik, yetişkinlerde de dar kıyafet kullanımı ve yaşlı insanlarda da yine bebekler gibi bez kullanımıyla birlikte görülebilir. Bu durumun evde uygulanacak doğal yöntemler ve pişik kremi gibi uygulamalarda geçebileceği gibi şiddetli pişik durumlarında dermatoloji uzmanına başvurmak da gerekebilir.
Pişik Nedir?
Pişik, insan derisinin sağlıklı yapısının ve özellikle cinsel bölge, uyluk ve kalçalarında iltihaplanması sonucu kızarıklık ve döküntü oluşması durumu olarak tanımlanır. Özellikle bebeklerde bez kullanımının neden olmasıyla sık yaşanan bir sorun olan pişik, tıp dilinde bebek beziyle ilişkili olarak dermatit (diaper rash) olarak adlandırılır. Bebeklerin yanı sıra yetişkinlerde de çeşitli nedenlere bağlı olarak görülebilen pişik, evde uygulanacak doğal ve basit yöntemlerle iyileşebilir. Daha şiddetli ve ilerleyen pişik durumlarında ise uzman bir hekimin kontrolü sonra tedavi sürecinin başlaması daha sağlıklı olacaktır.
Pişik Belirtileri Nelerdir?
Özellikle bebeklerde sıklıkla görülen ve bebek bezi pişiği olarak da adlandırılan pişiğin bazı belirtileri söz konusudur. Bu belirtiler şöyle sıralanabilir:
Bebek bezinin olduğu bölgede kızarıklık ve kaşıntı
Bez bölgesinde yaralar
İçi su dolu kabacıklar
Acı veren yanmalar
Bez değiştirirken bebeğin rahatsızlık duyması ve ağlaması
Yetişkinlerin cinsel bölgelerinde kızarıklık ve kaşıntı
Pişik Türleri Nelerdir?
Bebekler ve yetişkinlerde görülen pişiğin bazı çeşitleri de mevcuttur. Pişik çeşitleri şu şekilde açıklanabilir:
Tahriş edici pişik
Bebek bezi dermatiti olarak da adlandırılan tahriş edici pişik, pişiğin en çok karşılaşılan çeşididir. Bebeğin bez bölgesi aşırı nemlendiğinde veya idrar/dışkıyla çok fazla temas ettiğinde meydana gelir.
Candida bebek bezi pişiği
Candida olarak bilinen mantar türünün aşırı büyümesi, bebeklerde pişiğe sebebiyet verebilir. Candida, bebeklerin sindirim sisteminde doğal olarak yer alır.
Bakteriyel pişik
Strep olarak bilinen bazı bakteri türleri bebeklerde pişiğe neden olur.
Alerjik reaksiyon pişiği
Bazı bebeklerin ciltleri; ıslak mendil veya bebek bezlerinde bulunan kremlere karşı hassastır. Bu hassasiyet sonucu pişik oluşabilir.
Pişik Neden Olur?
Sağlıklı ve esnek bir yapıda olan cildin kaşıntı, döküntü ve kızarıklık gibi belirtiler sonucu yaşadığı ve tıbbi olarak bebek bezi pişiği (dermatit) şeklinde ifade edilen pişiğin yetişkinlerle birlikte özellikle bebeklerde meydana gelmesinin nedenleri söz konusudur.
Pişiğe neden olan durumları sizler için sıraladık:
Islak veya kuru bebek bezlerinin uzun süre kullanılması
Bebeklere giydirilen bezlerin uzun süre ıslak veya kuru kalması sonucu pişik yaşanma olasılığı artar.
Sürtünme durumu
Sıkı durumda olan çocuk bezleri veya cilde sürtünme yapan kıyafetler pişiğe sebebiyet verebilir.
Yeni ürün kullanımı
Bebeklerin cildi, yeni alınan kıyafetlere, bebek bezlerine ve bunlar gibi yeni ürünlere tepki verebilir. Bu durum da cillte pişiğe neden olabilir.
Mantar enfeksiyonu
Basit bir mantar enfeksiyonu ilerleyerek cilde yayılır ve özellikle bebeklerde döküntü şeklinde pişik oluşturur.
Yeni besinler
Bebekler, katı gıdalar tükettikçe dışkılarının içeriği de değişmeye başlar. Bebeklerin diyeti pişik oluşmaması adına dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Bazı durumlarda emzirilen bebekler bile annenin tükettiği gıdalar dolayısıyla pişik sorunu yaşayabilir.
Antibiyotikler
Bazı durumlarda antibiyotik kullanımının da pişiği tetiklediği konusunda çalışmalar ortaya konmuştur.
Pişiğe Ne İyi Gelir? Pişik Nasıl Geçer?
Genellikle bebeklerde yaşanan pişik sorununu evde uygulanabilecek doğal yöntemlerle geçirmek mümkündür. Özellikle gün içerisinde bebeğin bezi takılı değilken cildin havalanması sağlanmalıdır. Bunların yanı sıra uygulanacak çinko oksit veya vazelin içerikli bebek pişik kremi de pişiğe iyi gelen yöntemler olarak kabul edilir. Ayrıca pişiğe iyi gelen diğer yöntemleri maddeler halinde özetlemek mümkündür:
Çinko bazlı pişik kremi
Pişiği iyileştirmek için başvurulan yollardan biri de kullanılacak pişik kremidir. En etkili olan pişik kremi çinko oksit veya vazelin içeriğine sahip olanlardır.
Sarı kantaron yağı
Yanığı geçirmeye yardımcı bileşiklere sahip olan sarı kantaron yağı, bir pamuk yardımı ile damlatıldıktan sonra nazikçe pişik olan bölgeye uygulanabilir.
Hindistan cevizi yağı
Antifungal ve antibakteriyel özellikleri sayesinde hindistan cevizi yağı, pişiğe iyi gelen doğal yağlar arasında yer alır.
Yoğurt
Pişik olan bölgeye yoğurt sürülmesi de meydana gelen iltihaplanmayı azaltabilir.
Yulaf ezmesi banyosu
Yapılan bazı çalışmalar sonucu denenmiş ve çözüm elde edilmiş yöntemlerden biri de yulaf ezmesi banyosudur. Pişiğin yarattığı ağrıları önleme konusunda yulaf ezmesi banyolarının tercih edilebileceği gözlemlenmiştir. Bir yemek kaşığı yulaf ezmesini banyo suyunun içine karıştırabilirsiniz.
Anne sütü
Düzenli anne sütü kullanımı da pişiğe iyi gelen doğal yöntemlerden olarak bilinir.
Aloe vera jeli
Pişiği iyileştirmek için aloe vera jelini kullanarak meydana gelen semptomları iyileştirebilirsiniz.
Epsom tuzu
Antiinflamasyon içeriği sayesinde epsom tuzu da pişik için doğal yöntemler arasında yer alır. Ancak daha sağlıklı bir karşılık almak için doktorunuza danışmak da önemlidir.
Bebek bezinin temiz tutulması
Bebek bezini sürekli olarak temiz tutmak ve yenisiyle değiştirmek de pişik oluşumunun önüne geçme konusunda oldukça etkilidir.
Bebeğin altını açık bırakmak
Bebeğin altını mümkün olduğunca açık bırakarak hava almasını sağlayın.
Bebek pudrası
Pişik olan bölgeye bebek pudrasının uygulanması, pişikten kaynaklı ağrıyı hafifletmeye ve pişiği iyileştirmeye yardımcı olabilmektedir.
Doğal yöntemlerin yanı sıra pişiğin iyileşmesi için doktor kontrolünde tıbbi tedavi de gerekebilir. Özellikle bebeklerde mantar enfeksiyonuyla birlikte pişik görülürse doktor mantar önleyici krem veya ilaç önerebilir. Bakteriyel bir enfeksiyon söz konusuysa antibiyotik kullanımı da önerilebilirken daha hafif seyreden pişik durumlarında topikal krem veya merhemler de sorunun çözümünde destek olabilir.
Pişik Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Pişik en çabuk nasıl geçer?
Pişikle ilgili öncelikle sorun yaşanan bölgenin hava aldırılması önemlidir. Pişik olan bölgenin temiz tutulmasıyla birlikte çinko asitli pişik kremi de tedavi sürecinde etkili olacaktır.
Pişiğe vazelin iyi gelir mi?
Pişik sonrası kızarıklığın giderilmesi için vazelin kullanımı fayda sağlayacaktır.
Pişik ne kadar sürede geçer?
Pişiğin geçmesi için pişik olan bölgenin temiz tutulması ve kuru kalması önemlidir. Bu durumlar sağlandıktan sonra pişiğin kendiliğinden birkaç gün içinde geçmesi beklenir.
Yetişkinlerde pişiğe ne iyi gelir?
Yetişkin insanlarda hızlı bir şekilde pişik tedavisi için çinko bazlı pişik kremi veya jeller tercih edilebilir. Vazelin de pişik tedavisi için etkili bir çözümdür.