Enflasyon Ne Zaman Gerileyecek?
Şu an için planladığımız gibi ilerliyoruz. Orta Vadeli Program (OVP) hedefimiz yüzde 66 idi, ancak yüzde 64.77 ile başarılı bir şekilde tamamladık. İhracat alanında OVP hedefimizin üzerinde performans sergiliyoruz ve istihdam konusunda oldukça olumlu bir tablo ortaya koyuyoruz. Altı aylık bir süreçte parasal sıkılaşma ve faizlerin yükseltilmesine rağmen, Türkiye ekonomisi özellikle hizmetler sektörü ve sanayi başta olmak üzere büyüme konusunda hiçbir geri adım atmamıştır. 3. çeyrek büyüme, yılın en yüksek büyüme performansını gösterdi. 4. çeyrek büyüme rakamları açıklandığında, Türkiye'nin 2023 büyüme oranının OVP hedefinin üzerinde olacağını göreceğiz. OVP'nin doğru bir yolda ilerlediği açıktır, ancak başarıya ulaşmak için biraz daha sabra ihtiyaç duyuyoruz. 2024 yılının ortasına geldiğimizde, yıllıklandırılmış enflasyon oranının hızla yüzde 50'nin altına indiğini ve yıl sonunda yüzde 40'ın altına gerilediğini görebileceğiz.
Yüksek faiz ortamında istihdam, ihracatta daralma riski var mı?
2023'ün ikinci yarısında ve 2024'ün ilk yarısında bir konsolidasyon dönemine gireceğiz. Ekonomi aşırı ısındığında, bir miktar denge sağlamak için adımlar atılacak. 2023'ün ikinci yarısı sona erdiğinde açıklanan istihdam rakamları, işsizliğin iki haneli rakamların altında olduğunu gösteriyor. Ekonomi bütünsel bir yapıya sahiptir; bu nedenle ekonomiyi soğutmak, işsizliği artırmamak ve istihdamı artırmak için dengeli bir yaklaşım benimsemek önemlidir. Büyümeyi yüzde 5 ve üzerinde tutmak mümkün olmayabilir, bu nedenle istikrarlı bir şekilde yükselişi başlatmak önemlidir.
İstihdamı artırmak ve kredi musluklarını açmak gibi adımlar atıldığında, talep artışıyla birlikte daire fiyatları anında yüzde 30 artabilir. Aynı şekilde, kredi haberleri çıkar çıkmaz otomobil fiyatlarına yüzde 30 zam yapılabilir. Bu durumda, müşteri talebinin artmasıyla birlikte ekonomi canlanabilir. Ancak, talebin kontrollü bir şekilde artması sağlanmalıdır. Aşama aşama talep kapatıldığında, ekonominin dinlenmeye çekilmesi ve enflasyonun kalıcı olarak kontrol altına alındığı bir süreç başlatılması hedeflenmektedir. Orta Vadeli Program (OVP) bu sürecin yol haritasını çizer.
Maaş zamları hakkında bilgi verdi
Aralık ve ocak aylarında ücret artışlarının gerçekleştiği bir dönemdir. Özel sektörde çalışanların, kamu çalışanlarının ve emeklilerin ücretleri artırılır, bu da talepte bir artışa neden olur. Ancak, bu artışların ilk etkisi genellikle talep artışı olur. Özellikle Covid döneminde yaşanan yüksek enflasyonist süreçte, Cumhurbaşkanının temel prensibi vatandaşları enflasyonun altında ezdirmemektir. Bu prensip, hem temmuz ayındaki zamlarda hem de ocak ayındaki ücret artışlarında, asgari ücret artışında gözetilmiştir.
Yüksek enflasyonun sarmalına dönüşmemesi için tedbirler alınmaktadır. Ayrıca, kur konusunda da önemli bir istikrar sağlanmıştır. Bu süreçte alınan tedbirlerle ekonominin dengede tutulması ve enflasyonun kontrol altında tutulması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, ekonominin istikrarını sürdürmek ve vatandaşların alım gücünü korumak için çeşitli önlemler alınmaktadır. Kurun istikrarlı seyrinin devam etmesi de ekonomik düzenin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine katkıda bulunmaktadır.
Asgari ücret artışı sonrası fahiş fiyat oldu mu?
Türkiye’de ücret artışları ocak ve temmuz ayları, hizmet sektöründe genelde emeğin maliyetteki payı yüksektir. Kimi hizmet sektörleri vardır ki yüzde 50-60'ları bulur. Otomotiv sektöründe emeğin maliyetteki payı yüzde 5’tir. Makine sektöründe yüzde 8’dir bu sektörden sektöre değişir. Enflasyonu bir virüse benzetirsek virüs damardan içeriye girdiğinde mücadele etmek için antibiyotik verilir. İşte bu enflasyon virüsü de Covid ile beraber damardan içeri girdi, şimdi en kuvvetli antibiyotiği verme yöntemini kullanıyoruz. Ücret artışlarının maliyet yansıtılması noktasında emeğin maliyetinin payını yansıtmasını engellemek mümkün değil. Belki karından vazgeçecek, belki zarar edecek.
ilan başına 160 bin tl’ye yakın ceza
Emlak sektöründe kontrolsüz bir durum vardı. Aldığımız kararla, ilanlarda kimlik doğrulama ve verilen adres bilgilerinin doğrulanma zorunluluğu getirildi. İlan sitelerini bu kurallara uymaya zorluyoruz. Her ilan başına 160 bin TL'ye yakın ceza uygulanıyor. Hadi bakalım, ilanı verenler düzenlemelere uymazsa cezalarla karşılaşacaklar. 770 emlak komisyoncusuna toplamda 75 milyon TL ceza kesildi.
‘Cari açığı 35 milyar doların altına düşüreceğiz’
Haziran ayından itibaren ihracatımız her ay bir öncekini geçerek artış gösterdi. Ağustos ayından bu yana dış ticaret açığımızda sürekli bir azalma gözlemleniyor. Eylül ve ekim aylarında cari fazla elde ettik. Geçen mayıs ayında 60.3 milyar dolara kadar yükselen cari işlemler açığını, 11 aylık süreçte 43.7 milyar dolara çekmeyi başardık. Önümüzdeki 3 ayda, mart sonunda cari işlemler açığını 35 milyar doların altına düşürmeye devam edeceğiz.
