Yatak yarası, uzun süre hareketsiz yatmak zorunda kalan ya da yatağa bağımlı hastalarda meydana gelir. Yırtılma, sürtünme, uzun süre basınca maruz kalma gibi etkenlerden dolayı doku, deri ve kaslarda oluşur. Yatak yaraları tüm dünyada sağlık kurumları açısından önem taşımaktadır. Yatak yaraları önceleri sadece renk değişikliği olarak kendini gösteren dolaşım bozukluğu ve doku ölümleridir.
YATAK YARASI NEDEN OLUR?
Yatak yaralarının gelişmesinde rol oynayan en önemli faktör basınçtır. Basıncın yaraya dönmesini etkileyen faktörler şu şekildedir:
Basıncın Yoğunluğu: Yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağımlı yaşayan hastaların vücudunda dışarıdan deriye uygulanan basınç, içeriden deriye uygulanan kılcal damar basıncını aşmamalıdır.
Basıncın Süresi: Yatalak hastalarda yatak yarası oluşumunun önlenmesi için hastanın pozisyonu sık sık değiştirilmelidir. Sağlıklı insanlarda yatak yarası olmamasının sebebi insanların oturdukları veya yattıkları pozisyonda basınç hissettikleri an pozisyonlarını kendiliğinden değiştirmeleri yani basıncın süresinin ayarlanmasıdır.
Basınca Maruz Kalan Dokunun Toleransı: Doku toleransı, derinin kendisi üzerine uygulanan basıncı dağıtmasını etkileyen cilt ve destek dokuların bütünlüğünü, durumunu ifade eder. Doku toleransı düşük hastalarda yatak yaraları daha sık görülür.
Yatak yarasını önlemek tedavi etmekten daha kolaydır. Bunun için öncelikli hedef yaranın oluşumuna sebebiyet verecek unsurları ortadan kaldırmak olmalıdır. Hastaların kullanmak zorunda olduğu tıbbi cihazların hortumları, uzantıları ve sert kısımları bası yarasına neden olabilir. Aynı zamanda yatağa bağlı hastalarda basıncı azaltan yatakların seçimi ve hastanın yataktaki pozisyonunu sıklıkla değiştirmek bası yarası riskini azaltacaktır. Hastalarda iki saatte bir, tekerlekli sandalye kullanan hastalarda ise saat başı pozisyon değiştirilmelidir.
Hastanın yetersiz sıvı alımı da cilt bariyerini düşürecek ve hastada daha kolay yara oluşumu ile açılan yaraları daha geç iyileşmesine neden olacaktır. Cilt belirli sıklıkla temizlenmeli, kirli bırakılmamalıdır. İdrar ve dışkı teması önlenmekle birlikte terleyen bölgelere de dikkat edilmelidir. Hastanın kemik çıkıntılarına masaj yapılmalıdır.
YATAK YARASI NASIL GEÇER?
Yatak yaraları erken tespit edilip tedavi edilmediğinde yatak yarası kurtlanmasına kadar gidebilir. Unutmayın yatak yaralarında önemli üç şey vardır: koruyucu hekimlik, hasta yakınının eğitimi ve erken cerrahi tedavi. Cerrahi tedavilerde debridman adı verilen işlem uygulanarak ölü ya da enfekte olmuş dokular doktorlar tarafından temizlenmektedir. Teşhisi daha erken yapılmış yatak yaralarında ise pansuman yeterli olabilmektedir.
Yatak Yarasını Önlemek İçin Kullanılan Kremler Nelerdir?
Pavloderm yatak yarası yatan hasta bakım kremi pişik ve yara için
Opsite yara kapatıcı krem
Cavilon 3392 krem 92 gr dayanıklı bariyer krem
Biyosider yara bakım solüsyonu yatak yarası tedavisi için
Coresatin Fungicidal Barrier Cream Aloe Vera Mor Kavanoz Cilt Bakım Kremi 30 gr
Aftamed Yüksek Koruyucu Kalkan Jel 8 Ml
Menalind Profesyonel Cilt Koruyucu Krem 200Ml
Rifocin yatak yarası kremi
