Kripto paraları duymayan, Bitcoin’i de bilmeyen neredeyse kalmamıştır. Her geçen gün popülaritesi artarak devam ediyor. Bügünkü yazımızda Bitcoin’de yarılanma anlamına gelen Bitcoin Halving’inin ne olduğunu ve kripto para piyasasına etkilerinin nasıl olacağını açıklamaya çalışacağım.
Bitcoin’in özellikle yeni nesil arasında “dijital altın” olarak adlandırılmasının temelinde yatan halving mekanizması, Bitcoin’in arzındaki artış hızını protokol dahilinde öngörülebilir bir şekilde yavaşlatan bir süreçtir
Kripto para dünyasının olağan takvimi içerisinde en önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilen Halving, bazıları için arzdaki artış hızının yavaşlamasından dolayı kriptonun değer artışı için kritik bir katalizör olarak kabul ediliyor. Ancak bazı analistler ise, bu sürecin spekülatörler tarafından fiyat artışını gerekçelendirmek için kullanılan abartılmış bir teknik detay olduğunu öne sürüyor.
Peki, Bitcoin’in para politikasına ait bir özellik olarak kabul edilebilecek halving ne demek ve kripto para piyasası için gerçekten bu kadar önemli mi?
Bitcoin Halving’i Nedir?
Bitcoin halving’i, Bitcoin ağında gerçekleştirilen işlemleri doğrulayarak bu işlemleri güvence altına alan madencilere verilen ödülün yarılanmasıdır. Yarılanma olarak da bilinen Bitcoin halving’i her 210.000 blokta bir gerçekleştiği için yaklaşık olarak dört yılda bir kez yaşanır.
Bitcoin protokolüne yazılmış iki önemli kavram vardır. Bunların ilki, Bitcoin maksimum arzının 21 milyon ile sınırlı olduğudur. Bu, her ne olursa olsun 21 milyondan fazla Bitcoin çıkarılamayacağını ifade eder. Buna göre 21 milyon Bitcoin çıkarıldığında üretim durur ve madenciler de blok ödülü alamazlar. Kısıtlı arzı, Bitcoin’in değerini zaman içinde korumasına yardımcı olur ve onu diğer itibari paralardan ayırır.
Protokole yazılmış ikinci kavram ise Bitcoin halving’idir. Halving, Bitcoin ağında çalışan madencilerin çıkardıkları her blok başına aldıkları madencilik ödülünün 210.000 blokta bir kereye denk gelecek şekilde yarı yarıya azalmasını ifade eder. Ağı güvence altına alan madencilere verilen ödülün yarılanması, Bitcoin arzının hızını doğrudan etkilediği için yeni çıkarılan Bitcoin’lerin dolaşıma girme hızı da azalır.
Bugüne Kadar Kaç Bitcoin Halving’i Oldu?
İlk Bitcoin halving’i 28 Kasım 2012’de gerçekleşmiştir. Bu halving ile başlangıçta 50 BTC olan Bitcoin madencilik ödülü 25 BTC’ye, 9 Temmuz 2016’daki ikinci halving ile 12,5 BTC’ye ve 11 Mayıs 2020’de gerçekleşen üçüncü halving ile 6,25 BTC’ye gerilemiştir. 20 Nisan 2024’te gerçekleşen dördüncü Bitcoin halving’i ile madencilik ödülü 3,125 BTC’ye gerilemiştir.
Bitcoin Yarılanması Neden Önemli?
Yarılanma, zaman içinde daha az Bitcoin ihraç edilebileceği için Bitcoin'in değerinin yükselme ihtimalini artırır (talep düzeylerinin istikrarlı olduğu varsayıldığında). Bu durum, enflasyon nedeniyle genellikle zaman içinde değer kaybeden itibari para birimlerinin durumuyla taban tabana zıttır.
Kısacası yarılanma, Bitcoin protokolünün kıtlığı koruma yöntemlerinden biridir ve milyonlarca kişinin Bitcoin'e rağbet göstermesinin sebeplerinden biri kıtlıktır.
Ancak Bitcoin yarılanmasının önemli olmasının tek nedeni kıtlık değildir ve yarılanmayı yakından takip edilen bir olay haline getiren başka faktörler de vardır.
Örneğin, Bitcoin yarılanması genellikle basında kripto para birimleri ve Bitcoin ile ilgili daha fazla haber yapılmasına neden olur. Yarılanmanın manşetlere çıkması, daha önce Bitcoin'e yatırım yapmayı veya kripto para birimleriyle uğraşmayı hiç düşünmemiş potansiyel yeni yatırımcıların ilgisini çeker. Bu ilgi artışı, yarılanmanın neden olacağı potansiyel fiyat hareketlerinden yararlanmayı amaçlayan yeni ve mevcut yatırımcılarla Bitcoin'e gösterilen talebin artmasına yol açabilir.
Bitcoin Yarılanmasının Fiyatı Üzerinde Etkisi Var mıdır?
Bitcoin analizlerinin çoğunda, 2024 yılı Bitcoin boğasında halving beklentisinin etkisine değinildiği görülebilir ve bu ilişkilendirme son derece anlaşılabilir bir durum. Çünkü geçmişte gerçekleşen her halving sonrası Bitcoin fiyatında güçlü fiyat artışları yaşanmıştır. Üstelik bir malın arzı düştüğünde, diğer koşullar sabitken, fiyatın artması gerekir. Evet, bu doğru ama konuyu biraz daha derinlemesine ele almakta fayda var.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, halving Bitcoin’in arzını azaltan bir mekanizma değildir; sadece piyasa yeni giren Bitcoin’lerin emisyon hızını yavaşlatan teknik bir geçiştir. Dolayısıyla Bitcoin fiyatında herhangi bir anda artış olması için talebin de arzdan daha fazla artması gerekir.
Ayrıca arz miktarındaki yavaşlamadan bağımsız olarak mevcut Bitcoin sahiplerinin ellerindeki rezervlerden gelecek olası bir satış dalgası da süreçten bağımsız olarak Bitcoin fiyatlarını baskılayabilir.
Son olarak korelasyonun nedensellik anlamına gelmediğini ve Bitcoin fiyatlarını etkileyen birden fazla faktörün bulunduğunu da eklemek gerekir. Geçmişteki halving dönemlerinde görülen fiyat artışları, aynı zamanda o dönemlerin gevşek para politikaları ve makro ekonomik koşullar gibi diğer etmenlerle de açıklanabilir. Dolayısıyla geçmişteki fiyat hareketleriyle halving olayının doğrudan bağlantılı olup olmadığına kesin bir şekilde karar vermek yanıltıcı olabilir.
Bir Sonraki Bitcoin Halving’i Ne Zaman?
Şimdiye kadar var olabilecek 21 milyon Bitcoin’in yaklaşık 19,6 milyonu çıkarıldı ve dolaşımda. Her gün yaklaşık 900 yeni Bitcoin çıkarılıyor ve dijital dolaşıma giriyor.
Halving devam ettikçe, Bitcoin arz artış hızı 21 milyon Bitcoin'in tamamı çıkarılana kadar yavaşlayacak. Tahminlere göre, Bitcoin'in son parçaları 2140'ta çıkarılacak.
Bir blok madenciliği için ödeme gelecekte tekrar yarıya indirilecek, ancak belirli bir tarih yok. Son halving'ten bu yana 210.000'inci blok çıkarıldığında cevap belli olacak. Her 10 dakikada bir yeni Bitcoin çıkarıldığı göz önüne alındığında, bir sonraki halving muhtemelen 2028 yılında gerçekleşecek.
