Akciğer kanseri, dünya genelinde ve Türkiye'de binlerce insanın yaşamını yitirmesine neden olan ciddi bir sağlık sorunudur. Hastalığın belirtileri başlangıçta çok belirgin olmadığı için teşhis konulması zor olabilir. Akciğer kanseri, akciğerlerdeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünmesi sonucunda ortaya çıkar ve genellikle bronşlar veya alveollerde başlar.
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri, akciğerlerdeki hücrelerin kontrolsüz şekilde bölünmesiyle karakterize edilen ciddi bir hastalıktır. Sigara tüketimi başta olmak üzere çeşitli faktörler akciğer kanseri riskini artırabilir. Kanser, genellikle akciğerlerin bronşlarında veya alveollerinde (hava kesecikleri) başlar. Vücudun başka bölgelerinden akciğerlere yayılan kanser hücreleri ise akciğer kanseri olarak kabul edilmez.
Akciğer Kanserinin Türleri Akciğer kanseri, mikroskobik inceleme sonucuna göre çeşitli türlere ayrılır. En sık rastlanan iki tür şunlardır:
Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (KHDAK): Akciğer kanseri vakalarının yaklaşık %80'ini oluşturan bu tür, daha yaygındır ve adenokarsinom ile skuamöz hücreli kanser olmak üzere iki ana alt türe ayrılır. Skuamöz hücreli kanser, özellikle sigara tüketimi ile ilişkilendirilen bir türdür.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri: KHDAK'a kıyasla daha agresif bir seyir gösteren ve tedavisi daha zor olan bu kanser türü, hızla metastaz yapar ve genellikle tanı konulduğunda vücudun diğer bölümlerine yayılmış olur. Sigara kullanımı bu kanser türü için önemli bir risk faktörüdür.
Akciğer kanseri evreleri
Akciğer Kanseri Belirtileri Akciğer kanserinin erken evrelerinde belirtiler genellikle hafif olabilir veya hiç görülmeyebilir. Ancak, kanser ilerledikçe daha belirgin semptomlar ortaya çıkar. İlk evre belirtileri arasında öksürük ve nefes darlığı gibi semptomlar yer alır. Kanserin evresine göre semptomların şiddeti ve çeşitliliği artabilir. Erken evrede (Evre 0, 1, 2) genellikle yerel semptomlar gözlemlenirken, ileri evrelerde (Evre 3, 4) kanser lenf bezlerine veya diğer organlara yayılabilir, bu da daha ciddi semptomlara yol açar.
İşte akciğer kanserinin erken evrede fark edilmesi zor olan ancak bilinmesi gereken dokuz belirtisi:
Öksürük: Sürekli ve iyileşmeyen öksürük, özellikle kanlı balgam çıkarıyorsanız, akciğer kanserinin belirtilerinden biri olabilir. Sigara içenlerde öksürük şeklindeki değişiklikler özellikle dikkate alınmalıdır.
Nefes Darlığı (Dispne): Nefes alırken zorlanma ve sıkışma hissi, kanser hücrelerinin hava yolunu tıkaması sonucu ortaya çıkabilir. Plevral efüzyon gibi durumlar nefes darlığına yol açabilir.
Ses Kısıklığı veya Değişikliği: Akciğer kanseri, ses tellerine yakın bölgelerde gelişirse ses kısıklığına neden olabilir. İki haftadan uzun süren bir ses değişikliği göz ardı edilmemelidir.
Kronik Yorgunluk: Kanserle mücadele eden vücut, sürekli yorgunluk ve enerji düşüklüğü yaşayabilir. Bu tür bir yorgunluk, genel sağlık durumunuzdaki diğer değişikliklerle birlikte değerlendirilmelidir.
Ateş: Yüksek ateş, özellikle diğer enfeksiyon belirtileri olmadığında, vücudun kanserle mücadelesinin bir göstergesi olabilir.
Ödem: Kanser hücrelerinin lenf sistemine yayılması nedeniyle özellikle bacaklarda veya kollarda görülen ödem, akciğer kanserinin belirtileri arasında yer alabilir.
Ani Kilo Kaybı: Açıklanamayan ve hızlı kilo kaybı, özellikle diyet veya egzersiz değişikliği olmaksızın gerçekleşiyorsa, akciğer kanserinin erken belirtilerinden biri olabilir.
Vücut Ağrıları: Kanserin kemiklere veya diğer organlara yayılması sırt, omuz ve göğüs ağrılarına neden olabilir.
İştah Kaybı: Uzun süreli ve açıklanamayan iştah kaybı, özellikle diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkıyorsa, dikkate alınması gereken bir durumdur.
Akciğer kanseri belirtileri
Akciğer kanseri, belirtilerini genellikle hastalık ileri evrelere ulaştığında göstermeye başlar. Erken dönemlerde ise çoğu zaman herhangi bir belirti vermeden sessizce ilerler. Bu durum, teşhisin ve erken müdahalenin zorluğunu artırır. Akciğer kanserinin en yaygın belirtileri arasında şunlar bulunur:
Sürekli Öksürük: Kronik bir öksürük, özellikle zamanla kötüleşen ve geçmeyen bir öksürük akciğer kanserinin en bilinen belirtilerindendir.
Kanlı Balgam: Öksürük esnasında kanlı balgam gelmesi, kanserin bronşlarda hasara yol açtığının bir işareti olabilir.
Ses Kısıklığı: Kanserin gelişimine bağlı olarak ses tellerine baskı yapması sonucu ses kısıklığı meydana gelebilir.
Yutma Güçlüğü: Yutma sırasında zorlanma veya ağrı, özellikle kanser yemek borusuna yakın bölgelerde etkiliyse görülebilir.
İştah Kaybı: Genel sağlık durumundaki bozulma ile ilişkili olarak iştahsızlık görülebilir.
Ani Kilo Kaybı: Açıklanamayan hızlı kilo kaybı, vücudun anormal bir şekilde enerji harcadığının ve hastalığın varlığının bir göstergesi olabilir.
Akciğer kanseri tedavisi
Akciğer kanseri tedavisi, hastanın genel sağlık durumu, kanserin evresi ve tipi gibi birçok faktöre göre değişiklik gösterir. Çeşitli evrelerde farklı tedavi ve kişiye özel tedaviler uygulanmaktadır. Bu nedenle, akciğer kanseri tedavisinde deneyimli bir hastane ve uzman doktor seçimi büyük önem taşır.
Akciğer kanseri ameliyatı, genellikle hastalığın ileri evrelerinde kalan az sayıda kanser hücresini yok etmek için adjuvan tedavi yöntemlerini de gerektirir. Adjuvan tedavi, hastanın tanı raporu, yaşı ve sağlık durumu gibi faktörlere göre özel olarak planlanır. Akciğer kanseri ameliyatı sonrası hastalar, adjuvan olarak kemoterapi, radyoterapi veya her ikisinin kombinasyonunu alabilir. Bazı durumlarda, özellikle erken evre hastalarında, ameliyat sonrası ek tedaviye gerek olmayabilir.
