Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), halk arasında "takıntı hastalığı" olarak bilinir ve iki ana bileşenden oluşur: obsesyon ve kompulsiyon. Obsesyon, kişinin isteği dışında zihne gelen rahatsız edici düşünceler veya görüntülerdir. Kompulsiyon ise bu takıntılı düşünceleri ve görüntüleri zihinden kovmak amacıyla yapılan tekrarlayıcı davranışlardır.
OKB, bazı kişilerde kısa süreli olarak ortaya çıkabilir ve geçici olabilir. Ancak, uzun süre devam eden ve kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen durumlarda, uzman yardımı almak çok önemlidir. İşte OKB'den kurtulmak için etkili iki teknik:
MARUZ BIRAKMA TEKNİĞİ (BIRAK GELSİN TEKNİĞİ)
Maruz bırakma tekniği, takıntılı düşüncelerin gelmesine izin vermek ve bu düşünceleri durdurmaya çalışmamaktır. Bu yöntemde, kişi takıntılı düşüncelerle savaşmaz, aksine onların doğal bir şekilde zihninden geçmesine izin verir. Bu süreç, kişinin bu düşüncelerle barışık olmasını ve onlardan korkmamasını sağlar.
METAFOR: YOL VE ARABA METAFORU
Bir yolda olduğunu ve üst geçitte durduğunu hayal edin. Altınızdan sayısız araba geçiyor. Bu arabalar sizin obsesif düşüncelerinizdir. Üst geçitten aşağı inip bu arabaları durduramazsınız. Aynı şekilde, zihninizdeki takıntılı düşünceleri durdurmaya çalışmak da mümkün değildir. Bu düşüncelerin akışını engellemeden yaşamınızı sürdürmelisiniz.
TEPKİ ÖNLEME TEKNİĞİ
Tepki önleme tekniği, obsesif düşünceler geldiğinde bu düşünceleri kovmak için herhangi bir eyleme geçmemeyi içerir. Kişi, bu düşüncelerle başa çıkmak için herhangi bir kompulsif davranışta bulunmaz ve yaşadığı rahatsızlığı kabul eder.
ÖRNEK UYGULAMA
Kişi kapıyı kitleyip evden çıkar ve arabasına biner. Zihnine "Ya kapıyı kitlemediysem?" gibi bir düşünce gelir. Bu noktada kişi, bu düşüncelerin normal olduğunu kendine hatırlatmalı ve geri dönüp kapıyı kontrol etmemelidir. Zihnindeki bu düşüncelerle barışık olmalı ve onları kovmak için eyleme geçmemelidir.
Bu iki teknik, OKB tedavisinde önemli bir rol oynar. Kişi, maruz bırakma ve tepki önleme tekniklerini uygulayarak, obsesif düşüncelerle barışık olmayı ve bu düşüncelerin getirdiği rahatsızlıkla başa çıkmayı öğrenir. Uzman desteği ile bu yöntemleri hayata geçirerek, OKB'nin üstesinden gelebilirsiniz.
ŞU SÖZLERİ HAYATINIZA GEÇİRİN
Ey maraz-ı vesvese ile mübtela! Biliyor musun vesvesen neye benzer? Musibete benzer. Ehemmiyet verdikçe şişer, ehemmiyet vermezsen söner. Ona büyük nazarıyla baksan büyür. Küçük görsen, küçülür. Korksan ağırlaşır, hasta eder. Havf etmezsen (korkmazsan) hafif olur, mahfî (gizli) kalır. Mahiyetini bilmezsen devam eder, yerleşir. Mahiyetini bilsen, onu tanısan gider.”
