Gaziantep, Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biri olarak bilinmektedir. Yapılan arkeolojik kazılarda, bölgenin ilk yerleşimlerinin M.Ö. 10.000'li yıllara, Paleolitik Çağ'a dayandığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca Gaziantep ve çevresi, tarih boyunca Kalkolitik Çağ'dan Osmanlı dönemine kadar birçok medeniyeti ağırlamıştır.
Gaziantep Kaç Yıllık Şehir?
Tarih öncesi dönemlerden başlayarak Gaziantep'in tarih sahnesinde yer aldığı süreç, yaklaşık 12.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Bu süreç içerisinde şehir, birçok medeniyetin etkisi altında kalarak kültürel ve tarihi birikimini sürekli olarak artırmıştır.
Gaziantep'in Tarih Yolculuğu
M.Ö. 5000 ile 3000 yılları arasında Gaziantep, Kalkolitik dönemin önemli yerleşimlerinden biri olan Sakçagözü ya da Coba Höyük ile temsil edilmektedir. Erken Tunç Çağı (M.Ö. 3000-2000), bölgede daha gelişmiş yapıların ortaya çıktığı bir dönemdir. Gedikli, Tilmen Höyük, Sakçagözü ve Zincirli'deki kazılarda, taş temelli ve kerpiç üst yapılı evler bulunmuştur. M.Ö. 2000 ile 1400 yılları arasında ise, Orta Tunç Çağı'nda, Gaziantep'te küçük kent devletleri şeklinde bağımsız iç yapılar ve Babil'e bağımlı dış yapılar gelişmiştir. M.Ö. 1550'de Mitannilerin, M.Ö. 1400'te ise Anadolu'da kurulan Hitit yönetiminin bölge üzerinde hakimiyet kurduğu bilinmektedir.
Gaziantep'in Geçmişten Günümüze Uzanan Yolculuğu
Geç Tunç Çağı'nda (M.Ö. 1400-1200), Gaziantep, Hitit Devleti'nin bir kenti haline gelmiş, Dülük, Kargamış, Zincirli ve Coba Höyük gibi şehirler ön plana çıkmıştır. "Dülük kentini Hititlerin kurduğu, İngiliz bilgin David Corc Hukart tarafından saptanmıştır." İslahiye'nin 20 km güneybatısında yer alan Yesemek, Hititlerin heykel atölyesi olarak kullanılmış ve dünyada bu türde tek örnek olarak kabul edilmiştir. Frigya Devleti'nin kurulmasıyla Hitit Krallığı sarsılmış ve Gaziantep, bağımsız bir Hitit kent devleti konumuna yükselmiştir. M.Ö. 850'de Asur Devleti'nin saldırıları sonucu bölge, M.Ö. 612'ye kadar Asur egemenliğinde kalmış, ardından Medler ve Persler tarafından yönetilmiştir.
Osmanlı'dan Cumhuriyete Gaziantep
M.Ö. 333'te Büyük İskender'in Persleri yenmesiyle Roma İmparatorluğu'na katılan Gaziantep, M.S. 395'e kadar Roma'nın hüküm sürdüğü bir bölge olmuştur. Roma İmparatorluğu'nun Doğu ve Batı olarak bölünmesi sonrası, bölge Bizans'ın eline geçmiştir. 638-639 yıllarında, bölge Halife Ömer zamanında, Bizans'tan alınarak İslam topraklarına katılmıştır. "639’da Antep, Dülük, Merziban, Raban, Tılbaşar Kaleleri savaşsız alınmıştır."
Türklerin bölgeye yerleşimi 11. yüzyıl sonlarında başlamış, Haçlı Seferleri sırasında önemli bir mevki olan Dülük, çeşitli hükümdarlar tarafından yönetilmiştir. Moğolların 1270 yılındaki istilasından sonra Mısır Hükümdarı Baybars, 1273'te Gaziantep'i kurtarmıştır. Osmanlı döneminde ise Gaziantep, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından fethedilerek, Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1918'de I. Dünya Savaşı sonrasında Mondros Mütarekesi ile İngilizler tarafından işgal edilen Gaziantep, 1921'de Türk halkının mücadelesiyle işgalden kurtulmuştur. "6 Şubat 1921’de T.B.M.M. tarafından kente ‘GAZİ’ lik unvanı verildi."
