Türk ve İslam ümmeti ile özdeşleşen vakıf düşüncesi, esasında tarih boyunca toplumsal yaşamın ayrılmaz bir parçası olmuştur. Vâkıf ve yardımlaşma müesseselerinin asıl zirve noktasına ulaşması İslam Dinin iyilik ve yardımlaşma ile öğretileri vesilesiyle olmuştur. İslam düşüncesinin toplumsal birlik ve beraberliği önemle birlikte müminlerin hayırla yarışmaları gerektiği inancı ve felsefesi, Müslüman devlet ve toplumların esas dinamiğini oluşturmuştur. Bilhassa Peygamberimizin (SAS) şahsında eylem ve sözleri ile muazzam bir örnekliğe ulaşan Allah adına hayrına yarışma iyilik ve yardımda bulunma, bütün Müslümanlar için en önemli hususlardan kabul edilmiştir.

Nitekim Müslümanların yardımlaşması, yetimi fakiri gözetmesi, onlara iyilik yapması, infakta bulunması ile ilgili ayetlerin sayısı Kur'an da oldukça fazladır. Pek çok ayette namaz emrinin hemen ardından zekât emredilmiştir.