24.11.2023 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulmuş olan “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinde” vergi kanunlarında yapılması öngörülen düzenlemelerden önemli gördüklerim bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
Birçok kanunda değişiklik öngördüğü için “Torba Yasa” olarak da adlandırılan mevcut tasarıda yer alan hususlardan bazıları aşağıdaki gibidir;
Finans Şirketleri İçin Enflasyon Muhasebesi Erteleniyor,
Kanun teklifi ile Vergi Usul Kanununda yapılması öngörülen değişiklikle, bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapacakları enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararların kazancın tespitinde dikkate alınmaması düzenlenmektedir.
Ayrıca Cumhurbaşkanına, anılan kurumlarca geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2026 hesap döneminde enflasyon düzeltmesi yapılması durumunda, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar veya zararların kazancın tespitinde dikkate alınmaması yönünde düzenleme yapma yetkisi verilmektedir.
Sorumlu Sıfatıyla Verilen (2 No.lu) KDV Beyannamesinin Beyan ve Ödeme Süresi Değişiyor,
Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin verilme ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri, ilgili vergilendirme dönemini takip eden ayın 28 inci günü sonuna kadardır.
Bu kanunun teklifinin 32 nci maddesi ile Katma Değer Vergisi Kanununun “Beyanname verme zamanı” başlıklı 41 inci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların katma değer vergisi beyannamelerini verecekleri tarih öne çekilerek vergilendirme dönemini takip eden ayın 19 uncu günü olarak belirlenmektedir.
Yine bu kanunun teklifinin 33 üncü maddesi ile de Katma Değer Vergisi Kanununun “Verginin Ödenmesi” başlıklı 46 ncı maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların beyan ettikleri katma değer vergisi tutarlarını ödeme tarihi öne çekilerek vergilendirme dönemini takip eden ayın 21 inci günü olarak belirlenmektedir.
Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilen (2 No.lu) KDV Ödenmeden Söz Konusu KDV İndirim Konusu Yapılamayacak,
Tasarı ile vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasına eklenecek bent ile; sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenmeyen katma değer vergisi bundan böyle indirim konusu yapılamayacak.
Avantajlı Amortisman Süresi Uzatılıyor,
Vergi Usul Kanununun geçici 30 uncu maddesi uyarınca, sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunan mükelleflerce bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ya da yatırım teşvik belgesi bulunan mükelleflerce bu belge kapsamında 31/12/2023 tarihine kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, mevcut faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Bu Kanun teklifinin 16 ncı maddesi ile Vergi Usul Kanununun geçici 30 uncu maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, 31/12/2023 tarihinde sona eren bu uygulamanın süresi 31/12/2024 tarihine kadar uzatılmaktadır.
İhracatta Binde 5 Götürü Gider Uygulaması Sona Eriyor,
Gelir Vergisi Kanununda yer alan düzenleme uyarınca; mükellefler, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık işleri ile ilgili olarak yapmış oldukları ve belgesini temin edemedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, anılan faaliyetlerden sağlanan hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla hesaplanan bu giderlerini ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapabilmektedir.
Bu Kanun teklifinin 9 uncu maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “İndirilecek Giderler” başlıklı 40 ıncı maddesinde öngörülen düzenlemeyle götürü gider uygulaması yürürlükten kaldırılmaktadır.
Gerçek Kişilerin Yurt Dışından Elde Ettikleri Kar Paylarının Yarısı Gelir Vergisinden İstisna Ediliyor,
Bu Kanun teklifinin 8 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun “Menkul sermaye iratlarında” başlıklı 22 nci maddesinde yapılması öngörülen düzenleme ile gerçek kişilerce, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve elde edilen kar payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi şartıyla, elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna edilmektedir.
Ayrıca, elde edilen kar payları gelirlerinin yarısı olarak uygulanan istisnaların azaltılması veya artırılmasına ve yabancı kuramların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması şartına ilişkin olarak da bu oranın azaltılması veya artırılmasına yönelik Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.
Sosyal İçerik Üreticiliği İle Mobil Cihazlar İçin Uygulama Geliştiriciliğinde Kazanç İstisnasının Kapsamının Genişletiliyor,
Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanununda yalnızca internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içeriklerin paylaşılması suretiyle elde edilen kazançlar için istisna uygulanmaktadır.
Bununla birlikte, benzer faaliyetler sosyal ağ sağlayıcısı tanımına girmeyen elektronik ortamlar üzerinden de yapılabilmektedir.
Bu kanun teklifinin 7 nci maddesi ile gerçek kişilerin; internet sayfası/ sitelerinde veya herhangi bir dijital platformda metin, görüntü, ses, video gibi içerikleri paylaşması; internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden eğitim, yemek tarifi, ürün tanıtımı gibi videolar paylaşması veya yine bu ortamlar üzerinden veri işleme ve geliştirme gibi içerikler paylaşmak suretiyle kazanç elde edilmesi de istisna kapsamına alınmaktadır.
Böylelikle, gerçek kişilerin, yapılan düzenleme ile internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden elde edecekleri kazançlar da mevcut istisna düzenlemesinin içerisine alınarak istisnanın kapsamı genişletilmektedir.
Yurt İçinden Serbest Bölgelere Yapılacak Teslimlerde ÖTV İhracat İstisnası Kapsamında Olmayacaktır,
ÖTV Kanununun “İhracat istisnası” başlıklı 5 inci maddesinde ihracat istisnası düzenlenmekte olup, Kanunda serbest bölgelere yapılacak teslimlerin istisna kapsamında olduğu yönünde bir ifade bulunmamasına rağmen, yargıya intikal eden bazı olaylarda Türkiye Gümrük bölgesi dışında olduğu kabul edilen serbest bölgelere yapılan teslimlerin ihracat istisnası hükümleri çerçevesinde işlem görmesi gerektiği yönünde ihtilaflar ortaya çıkmaktadır.
Bu kanunun teklifinin 44 üncü maddesi ile ÖTV Kanununun 5 inci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, serbest bölgeye yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususu, Kanuna açıkça yazılarak oluşacak ihtilafların önüne geçilmesi sağlanmaktadır.
Gelir İdaresi Başkanlığı Sisteminde Yapılan Sorgulamalardan Katılma Payı Alınması,
Bu kanun teklifinin 15 inci maddesi ile Vergi Usul Kanununa eklenmesi öngörülen “Katılma payı” başlıklı Mükerrer 413 üncü maddeyle, Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve kanun kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve gerçek veya tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıtlar karşılığında katılma payı alınması öngörülmektedir.
Sorgu veya dönen kayıt başına 25 kuruştan az olmamak üzere alınabilecek katılma payının tutarı, sorgulanan veya dönen verinin sayısı, boyutu ve kapsamı, verinin sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan verinin sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenebilecektir.
Aracılı İhracat Sözleşmesine Dayanarak Gerçekleştirilen İhracat Faaliyetlerine Kurumlar Vergisinin 5 Puan İndirimli Olarak Uygulanması,
Mevcut düzenlemeye göre %25 olan kurumlar vergisi oranı; ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına %20 olarak uygulanmaktadır.
Bu kanunun teklifinin 60 ıncı maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun “Kurumlar vergisi ve geçici vergi oranı” başlıklı 32 nci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerine ilişkin elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları sağlanmaktadır.
