“Herkes korkutucu olan travmatik bir deneyime karşı sabırlı olamaz. İYİLEŞMEK İÇİN önemli olan acı veren duyguların tamamen irdelenmesidir.”
(Ellen McGrath)
“TRAVMA” terimi genellikle bir olay ya da olaylar sonucu oluşan psikolojik, fiziksel ya da duygusal zararı tanımlar. Travma geçirmiş bir kişi, olayın etkilerini yaşamının farklı alanlarında hissedebilir. Travma sonrası dönemde, kişi için zor olabilecek bir süreç olsa da, kurtulmak mümkündür. Ayrıca, travma geçiren kişilerin iyileşme sürecini hızlandırmak ve kalıcı hasarları önlemek oldukça önemlidir.
1- Travmayı tanımlamak ve kabul etmek
2- Güvenli bir ortam yaratmak ve travma sonrası stres bozukluğunun belirtilerini tanımak
3- Travmaya dair duyguları ifade etmek ve sosyal destek aramak
4- Travmayla ilgili anıları yeniden yapılandırmak ve anlamlandırmak
5- Travmaya neden olan düşünceleri ve inançları değiştirmek
6- Travmaya neden olan davranışları değiştirmek
7- Travmaya neden olan etkileri önlemek için önleyici önlemler almak
1. Travma sonrası kurtulmanın ilk adımı, travmayı tanımlamak ve kabul etmektir. Bu, kişinin travmaya dair duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını tanımlaması ve kabul etmesi anlamına gelir. Kişi, travmaya dair duygusal yükünün farkına varmalı ve bu yükün kendine ve başkalarına zarar verebileceğini kabul etmelidir. Bu adım, kişinin travmaya dair duygularını ifade etmeye ve sosyal destek aramaya başlamasına ve travmaya dair anıları yeniden yapılandırmaya ve anlamlandırmaya başlamasına olanak sağlar.
2. Güvenli bir ortam yaratmak, travma sonrası kurtulmanın ikinci temel ilkesidir. Bu, kişinin fiziksel ve duygusal güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almasını içerir. Örneğin, kişinin travmaya dair anılarını yeniden canlandıran ortamlardan ve insanlardan uzak durması gerekir. Aynı zamanda, kişinin travma sonrası stres bozukluğunun belirtilerini tanıması ve bunlarla nasıl başa çıkacağını öğrenmesi de önemlidir. Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri arasında, anıların sürekli olarak yeniden canlandırılması, uyku bozuklukları, anksiyete, depresyon, duygusal uyuşukluk, sosyal izolasyon gibi belirtiler yer alabilir. Kişi, bu belirtilerle nasıl başa çıkabileceğini öğrenmeli ve uygun önlemleri almalıdır. Örneğin, kişi travma sonrası stres bozukluğu belirtileri için uygun bir terapi veya ilaç tedavisi alabilir.
3. Travmaya dair duyguları ifade etmek ve sosyal destek aramak, travma sonrası kurtulmanın üçüncü temel ilkesidir. Bu, kişinin travmaya dair duygularını ifade etmeye ve sosyal destek aramaya başlamasını içerir. Travma sonrası, kişinin duygusal yükü fazla olabilir ve bu yükü taşıması zor olabilir. Bu nedenle, kişinin travmaya dair duygularını ifade etmesi ve sosyal destek araması önemlidir. Kişi, travma sonrası duygusal yükünü paylaşabilir ve bu yükün kendine ve başkalarına zarar verebileceğini kabul edebilir. Aynı zamanda, kişinin travma sonrası sosyal destek araması önemlidir. Kişi, travma sonrası duygusal yükünü paylaşabileceği ve destek olabilecek insanlarla çevresini genişletmelidir. Kişinin travmaya dair duygusal yükünü paylaştığı ve sosyal destek aldığı insanlar, kişinin iyileşme sürecine katkıda bulunur. Kişi, travmaya dair duygusal yükünü paylaşarak ve sosyal destek alarak, travmaya dair anıları yeniden yapılandırmaya ve anlamlandırmaya başlar.
4. Travmayla ilgili anıları yeniden yapılandırmak ve anlamlandırmak, travma sonrası kurtulmanın dördüncü temel ilkesidir. Bu, kişinin travmaya dair anılarını yeniden yapılandırması ve anlamlandırmasını içerir. Travma sonrası, kişinin travmaya dair anıları sürekli olarak yeniden canlandırılabilir. Bu anılar kişiyi rahatsız edebilir ve kişinin iyileşme sürecine engel olabilir. Bu nedenle, kişinin travmaya dair anılarını yeniden yapılandırması ve anlamlandırması önemlidir. Kişi, travmaya dair anılarını yeniden yapılandırmak için terapiye başvurabilir. Terapist, kişinin travmaya dair anılarını yeniden yapılandırmasına ve anlamlandırmasına yardımcı olabilir. Kişi, travmaya dair anılarını yeniden yapılandırarak, travmaya dair duygusal yükünü azaltır ve kişinin iyileşme sürecine girer. Aynı zamanda, kişi travmaya dair anılarını anlamlandırmak için, olayın neden olduğu duygusal yükünün ve olayın etkilerinin farkına varmasına ve bunları kabul etmesine yardımcı olur. Kişi, travmaya dair anılarını anlamlandırarak, olayın neden olduğu duygusal yükünü azaltır ve olayın etkilerini önleyebilir.
5. Travmaya neden olan düşünceleri ve inançları değiştirmek, travma sonrası kurtulmanın beşinci temel ilkesidir. Bu, kişinin travmaya neden olan düşünceleri ve inançlarını değiştirmesini içerir. Travma sonrası, kişinin travmaya dair düşünceleri ve inançları yanlış olabilir. Örneğin, kişi kendini suçluyor olabilir veya olayın sorumlusunu arayabilir. Bu düşünceler ve inançlar, kişinin iyileşme sürecine engel olabilir. Bu nedenle, kişinin travmaya neden olan düşünceleri ve inançlarını değiştirmesi önemlidir. Kişi, travmaya neden olan düşünceleri ve inançlarını değiştirmek için terapiye başvurabilir. Terapist, kişinin travmaya neden olan düşünceleri ve inançlarını değiştirmesine ve doğru düşüncelere ve inançlara yönelmesine yardımcı olabilir. Kişi, travmaya neden olan düşünceleri ve inançlarını değiştirerek, travmaya dair duygusal yükünü azaltır ve kişinin iyileşme sürecine girer. Aynı zamanda, kişi travmaya neden olan düşünceleri ve inançlarını değiştirmek için, olayın gerçeklerini kabul etmesine ve olayın etkilerini anlamasına yardımcı olur. Kişi, travmaya neden olan düşünceleri ve inançlarını değiştirerek, olayın gerçeklerini kabul eder ve olayın etkilerini anlar.
6. Travmaya neden olan davranışları değiştirmek, travma sonrası kurtulmanın altıncı temel ilkesidir. Bu, kişinin travmaya neden olan davranışlarını değiştirmesini içerir. Travma sonrası, kişinin travmaya dair davranışları yanlış olabilir ve neden olan davranışları değiştirmek, travmadan kurtulmanın önemli bir parçasıdır. Bu davranışları değiştirmek için öncelikle: Davranışlarınızı fark etmeye çalışın, nedenlerini anlamaya çalışın, alternatif davranışlar bulmaya çalışın, sabırlı olun ve değişimleri sürdürmeye odaklanın.
7. Travmaya neden olan etkileri önlemek için önleyici önlemler almak, travma sonrası kurtulmanın yedinci temel ilkesidir. Bu, kişinin travmaya neden olan etkileri önlemek için önleyici önlemler almasını içerir. Travma sonrası, kişinin travmaya dair etkileri devam edebilir. Örneğin, kişi travma sonrası stres bozukluğu belirtileri için uyku bozuklukları, anksiyete, depresyon, duygusal uyuşukluk, sosyal izolasyon gibi belirtiler yer alabilir. Bu etkiler, kişinin iyileşme sürecine engel olabilir. Bu nedenle, kişinin travmaya neden olan etkileri önlemek için önleyici önlemler alması önemlidir. Kişi, travmaya neden olan etkileri önlemek için önleyici önlemler almak için terapiye başvurabilir. Terapist, kişinin travmaya neden olan etkileri önlemek için önleyici önlemler almasına ve doğru önleyici önlemleri almasına yardımcı olabilir. Örneğin, kişi travma sonrası stres bozukluğu belirtileri için uyku bozuklukları, anksiyete, depresyon, duygusal uyuşukluk, sosyal izolasyon gibi belirtiler yer alabilir. Kişi, travmaya neden olan etkileri önlemek için önleyici önlemler alarak, travmaya dair duygusal yükünü azaltır ve kişinin iyileşme sürecine girer.
Uzman Klinik Psikolog Cihan Yeşilmen
