Her sene Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca üç yıllık bir perspektif ile hazırlanan Orta Vadeli Program (OVP), , Cumhurbaşkanı Kararıyla resmileşmektedir. Program dönemi boyunca, kamu kurumlarının bütçelerinin hazırlanmasında, yasal ve idari düzenlemelerin gerçekleştirilmesinde, karar alma ve uygulama süreçlerinde OVP’de yer verilen amaç ve önceliklerle tam uyum sağlanması esastır.
Merkezi yönetim bütçesi hazırlık sürecini başlatan OVP, makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminlerini, bütçe dengesi ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren temel politika dokümanıdır.
Hatırlayacağınız üzere geçtiğimiz haftalarda, OVP ile planlanan 2024 yılı vergi gelirleri artışının yüzde 73, ancak aynı yıl için enflasyon beklentisine baktığımızda yüzde 33 olduğunu yazmıştım. Vergi gelirleri artışının enflasyon beklentisinin çok üzerinde planlanmasından, 2024 yılında vergi gelirlerinde ekstra bir artışın öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Bu artışı gerçekleştirmenin yollarından birisi de OVP de belirtildiği gibi istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılması yoluyla olacağı anlaşılıyor.
15/7/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7456 Sayılı Torba Kanunda birçok kanun ile birlikte özellikle vergi mükelleflerini yakından ilgilendiren hususlarda vergi kanunlarında da değişiklikler yapılarak, yürürlüğe girdi.
Kurumların En Az İki Tam Yıl Süreyle Aktiflerinde Yer Alan Taşınmazların Satışına Uygulanan İstisnaların Kaldırılması,
Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca; kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50'lik kısmına kurumlar vergisinden istisna uygulanmaktaydı.
Ayrıca Katma Değer Vergisi Kanunu uyarınca da, kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler katma değer vergisinden istisna tutulmaktaydı.
Kurumlar Vergisinde Yapılan Düzenleme,
Torba Kanun ile kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerine yönelik istisna uygulaması kaldırılmaktadır.
Yine bu Kanun ile söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren satışlarında, %50 istisna oranının %25 olarak uygulanması düzenlenmektedir. Bu düzenleme 15/07/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
KDV de Yapılan Düzenleme,
Aynı Kanun ile kurumların aktifinde yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde bulundurulan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerde KDV istisnası da kaldırılmıştır.
Bu düzenlemeye ilaveten, yine bu Kanun ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde bulundurulan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerde KDV istisnasının geçerliliği devam etmektedir. Bu düzenleme 15/07/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Taşınmazlar 1 Ocak 2024 İtibari İle Vergisiz Kısmi Bölünmeye Konu Edilemeyecek,
Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında; taşınmazlar, iştirak hisseleri ile üretim ve hizmet işletmeleri belirli şartlar dahilinde kısmi bölünme işlemine konu edilebilmekteydi. Bu Kanun ile taşınmazlar, kısmi bölünme kapsamından çıkarılmaktadır. Bu düzenlemede 01/01/2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Tam mükellef bir sermaye şirketi veya sermaye şirketi niteliğindeki yabancı bir kurumun;
• Türkiye'deki işyeri ya da daimi temsilcisinin bilançosunda yer alan taşınmazları,
• Bilançolarında yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisselerini,
• Sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını,
Mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak konulması işlemi, Kurumlar Vergisi Kanunu açısından kısmi bölünme olarak kabul edilmiştir.
Kısmi bölünme işleminde faaliyet bütünlüğünün korunması amacıyla, faaliyetin ilgili olduğu aktif veya pasif hesapların bir bütün halinde devredilmesi zorunludur.
Kurumlar vergisi Kanunu kapsamında gerçekleşen kısmi bölünme sonrasında oluşacak karların hesaplanmayacağı ve vergilendirilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu yöntem ile şirketler yeniden yapılanarak, aynı şirket bünyesinde yürütülen birden fazla hizmet veya üretim faaliyetleri ayrıştırılabilmekte ve bu faaliyetlerin her biri farklı şirketler bünyesinde yürütülebilmektedir.
Taşınmazların kısmi bölünme yoluyla işletmelerden çıkarılması, işletmeler için bir vergi öteleme aracı olarak kullanılmaktaydı.
7456 sayılı Kanunla yapılan düzenleme sonrasında 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle taşınmazlar Kurumlar Vergisi Kanunu düzenlemeleri kapsamında vergisiz olarak kısmi bölünmeye konu edilemeyecektir.
Görüldüğü üzere, vergi istisnaları ve avantajları tek tek kaldırılmaya başlandı. OVP de yer alan vergisel hedeflerin tutturulması için bakalım sırada hangi vergi istisnaları bulunmakta.
