Din felsefesi, dini kavramları ve dini konuları ele alan bir felsefe disiplini olarak tanımlanmaktadır.
Din felsefesinin en temel kavramı Tanrı'dır ve varlık felsefesinin de temel sorusu olan "Tanrı var mıdır?" sorusuyla başlar, din felsefesi "Evren bir varlık tarafından mı yaratıldı yoksa kendi kendine mi var oldu? gibi daha birçok soruya cevaplar arar. Felsefe tarihi içinde önemli bir yeri olan Farabi, Tanrı'yı "Zorunlu Varlık" olarak nitelendirmiş, ateistler ve materyalistler ise din felsefesini metafizikle birlikte değerlendirerek bu disiplini tamamen yok saymışlardır.
Din ve felsefe çoğu zaman birbirine karşıt hatta rakip olarak görülmüştür. Herhangi bir dine inananlar, bazen felsefecileri ilahi bilgeliği reddeden, salt insan aklının savunucusu olarak düşünmüş; buna karşılık, felsefeciler de inançlı insanları, otoriteye sadık ve birtakım hurafelere inanan bilgisiz bireyler olarak konumlandırmıştır.
Çaylak ile Filozof - 5 & Şüphelerin Alaca Karanlığında kitabının ana tezlerinden biri, din ve felsefenin esas itibariyle birbirine zıt iki kavram olmadığı, bu görüşün temelsiz bir ön kabülden kaynaklandığı ve bir felsefecinin aynı zamanda dindar ve inançlı bir insan olabileceği anlayışını ortaya koymak olarak yorumlanabilir.
Kitaptaki Filozof karakteri, namaz kılan, dua eden, Kur'an okuyan, kitapsever, bilimle çok yakın bir ilişkisi bulunan, akıl kavramına büyük bir önem atfeden, sinemayı ve tabiatla ilgili belgeselleri yakından takip eden, klasik Batı müziği ve Türk sanat musikisi dinleyen, eleştiren, sorgulayan, hoşgörülü, hümanist, vizyon sahibi ve her türlü görüşe açık bir münevver olarak tanımlanıyor. Dolayısıyla yazarın bu kitabı yazmaktaki amacının, birçok insanın zihninde var olan bu yanlış algıyı kırmak; genel hedefinin ise çocuk okura felsefeyi sevdirmek ve düşünmeye, eleştirmeye ve sorgulama yapmaya teşvik etmek olduğu söylenebilir.
Çaylak ile Filozof - 5 & Şüphelerin Alaca Karanlığında kitabında tıpkı serinin diğer kitaplarında olduğu gibi diyaloglar yoluyla sorular, cevaplar ve çok önemli konular üzerinde duruluyor ve kitapta belli bir mekân ismi bulunmuyor. Kitapta verilen bilgilerden yola çıkılırsa, zamanın reel zaman olduğu anlaşılıyor ve kitapta hiçbir karaktere gerçek bir isim verilmiyor. Kahraman anlatıcı tekniğinin kullanıldığı kitapta, okuyucu her şeyi Çaylak'ın gözleriyle görüyor ve dış dünyayı bu bakış açısıyla anlamlandırmaya çalışıyor.
İnanç/inançsızlık çatışması üzerine kurulan kitabın giriş bölümünde, Çaylak'ın zihninde cevaplandırılması çok zor olan bazı sorular dolaşıyor ve Çaylak, Tanrı'nın varlığı konusunda bir türlü engel olamadığı bazı şüphelere kapılıyor. Çaylak bu düşüncelerini Filozof'a açıkladığında, Filozof, şüphelerin aklı karıştırmadığını tam tersine aklı çalıştırdığını söyleyerek bu durumu olağan bir süreç olarak karşılıyor.
Kitabın bundan sonraki bölümlerinde ateistler, agnostikler ve bilim insanları üzerinde yoğunlaşan bir din felsefesi eleştirisi yapılıyor ve Çaylak'ın aktif dinleme yöntemiyle katıldığı bu sohbetlerde artık yetmişli yaşlarına gelen ve bazı sağlık sorunları yaşayan Filozof, Çaylak'a Tanrı, din, evren, bilim ve daha birçok konuda doğru yorumlar yapabilmesini sağlayacak koordinatlar veriyor. Çaylak bu diyaloglar sonucunda sorularına mantıklı cevaplar buluyor ve Çaylak'ın zihni şiddetli fırtınalardan sonraki bir deniz gibi sakinleşip duruluyor.
Kitabın son bölümünde ise sürpriz bir şekilde Çaylak ile Filozof yaşadıkları evin dışına çıkıyor, yağan yağmur eşliğinde yapılan bir gezintiyle kitaba duygusal bir atmosfer hâkim oluyor. Tren metaforu yoluyla ve ucu açık bir cümleyle Filozof'un geleceğiyle ilgili tahminler okuyucuya bırakılarak hikâye sonlandırılıyor.
Şüphe bir düşünce ve öğrenme biçimidir ve her insan zaman zaman önceden kesinlikle doğru olarak kabul ettiği bazı düşüncelerinden kuşku duyar ve kendisine birtakım sorular sorar. Çünkü insan, şüphe etmediği bir bilgiden asla emin olamaz.
İnsanoğlu sınırları olan bir varlıktır, sınırları olan bir varlık, sınırları olmayan bir varlığın sınırlarını tam olarak anlayamaz.
Doğru olanın doğruluğuna, yanlış olanın da yanlışlığına giden bütün fikir yolculuklarına, şüphelerin alaca karanlığında çıkılır.
Şüpheler; araştırmak, öğrenmek, doğrusunu bilmek, düşünmek ve bildiğinden tam olarak emin olmak için bir fırsattır.
Keyifli okumalar dileğiyle...
