30 Ekim 1919’da Mondros Ateşkes Anlaşması’nın imzalanmasından sonra İtilaf Devletleri Osmanlı topraklarını işgale başladılar. Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkışı ile Millî Mücadele tüm Anadolu’da organize hâle geldi. 23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi ve 4 Eylül Sivas Kongresini toplayan Mustafa Kemal Paşa, Misak-ı Millî’nin gerçekleştirilmesi yolunda adımlar atıyordu. Sivas Kongresi’nde Heyet-i Temsiliye reisi seçilen Mustafa Kemal Paşa, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti’nin illerde ve ilçelerde şubeler açması için valiliklere genelgeler gönderdi. Antep’te Müdafaayi Hukuk Cemiyeti’nin kurulması ile Kuvvâ-yi Millîye örgütlenmesi, Sivas Kongresi kararları doğrultusunda gerçekleştirildi.
1919-1921 yılları arasında Gaziantep halkı Fransız işgalcilere karşı millî vicdandan doğan bir azim ve irade ile vatanını savundu. 11 Ağustos 1920-8 Şubat 1921’e kadar ve 2.5 ayı tam bir kuşatma olmak üzere 4 kez kuşatılan (muhasara edilen) Gaziantep on aydan fazla bu acı günleri yaşadı. 2.500 iç müdafaacı ile 5 dış fırkadan oluşan Antep savaşı kahramanları 7 Şubat 1921’de huruç harekâtı ile şehirden ayrıldılar.
Gaziantep Kültür Derneği, Gaziantep’teki Türk halkının istilacılara karşı giriştiği direnmeyi tespit etmek ve yayınlamak için 1957 yılı Kasım ayından itibaren büyük bir çalışma başlattı. Gaziantep Kültür Derneği Kitaplık Kolu, savaştan bahseden yayınlanmış bütün kitap, broşür, dergi, gazete, vesika, fotoğraf ve yazıları toplamaya başladı. Gazilerimiz ve kahramanlarımızla röportajlar yapılarak bilgi toplandı. Gaziantep Maarif Müdürlüğü’nün yardımları ile öğrenciler arasında kompozisyon yarışmaları açıldı ve böylece yüzlerce öğrenci tarafından harp hatıraları derlendi. Bu bilgiler kolunca tasnif edilerek saklandı.
Yetişen gençliğin millî duygularını kuvvetlendirmeyi amaçlayan Dernek Kitaplık Kolu, kahramanlar hakkındaki en seçme yazı ve şiirleri bir kitapçıkta topladı. Yayınlar bununla sınırlı kalmadı. Harp hatıralarına ilişkin türkü, destan ve manzumeler Kurtuluş Destanı adıyla yayımlandı. Derneğin aylık dergisi Gaziantep Kültür Dergisi’nde savaş hatıraları ve yazıları sıklıkla yer alıyordu.
Savaşa dair en önemli yayınlardan biri de Türk Verdünü Gaziantep isimli eserin Osmanlıca nüshasının Şakir Sabri Yener tarafından günümüz Türkçesine aktarılmasıydı. Gaziantep Savaşında bulunan Fransız Kumandanlarından Kurmay Yarbay (Kolonel) Abadi tarafından Nisan 1921’de Halep’te yazılan eser, Genel Kurmay 10’uncu Şubesi tarafından Dersaadet Askeri Matbaasında 1923’te Osmanlıca olarak basılmıştı. Eseri, Fransızca aslından Osmanlıcaya çeviren kişi Kurmay Yüzbaşı Necmettin idi. Eserin Fransızca aslına ulaşmayan Kültür Derneği yetkilileri, Gaziantep Karşıyaka Şahinbey İlkokulu Başöğretmeni Hüseyin Ersürmeli tarafından derneğin kitaplık koluna armağan edilen Osmanlıca eski yazı nüshadan yararlanmışlardı.
Türk Verdünü Gaziantep adlı eserin yazıldığı tarihte Antep, Fransız ordusuna açlık yüzünden yeni teslim olmuştu. Kitapta, bir düşman kumandanı gözüyle boyunduruğu kabul etmek istemeyen halkın nasıl kendiliğinden örgütlenip mücadele ettiğini gözler önüne seriyordu.
Türk Verdünü Gaziantep’in tercümesinde emeği geçenleri de anmadan geçemeyiz. Eserin kısa zamanda hazırlanmasında emeği geçen değerli büyüklerimiz Şakir Sabri Yener başta olmak üzere onun çalışamadığı zamanlarda yerini dolduranlar; Mustafa Güzelhan, Cemil Güçyetmez ve Cemil Cahit Güzelbey. Eserde mevcut iki krokiyi Abdullah Edip Çitçi yeni baştan hazırlamıştır. Kitabın geliri Gaziantep Kültür derneğine kalmıştı.
