Haciz; alacaklının talebi üzerine borçlunun ödenmeyen borçtan dolayı mal, hak ve alacaklarından borcuna yetecek miktarına hukuki olarak el koyulması işlemidir. Maaş ve ücret de alacak olduğundan haczedilebilir. Peki işveren neden işçinin hacizleriyle muhatap oluyor.

İcra ve İflas Kanunu gereği, hakkında haciz kararı verilen çalışanın ücretinden gerekli kesintiyi işveren veya işveren adına yetkili kişi yapmak zorundadır (İcra İflas Kanunu Madde 355 ). İşveren, işçinin ücretinden yapılacak haciz kesintisinde doğrudan değil dolaylı muhataptır. Burada esas olarak işçi ile bir diğer kişi/şirket/kurum arasında borç-alacak ilişkisi vardır. Fakat işçinin bu borcu zamanında ödememesi ve konunun icra takibi aşamasına gelmesi, işvereni de sürece dahil etmektedir.

İlgili maddeyle işveren sürece dahil edilmiş ve işçinin icrasından dolayı işveren yükümlülük altına girmiştir. İcra İflas Kanunu Madde 355 – Devlet işlerinde veya hususi müesseselerde bulunan borçlu memur veya müstahdemlerin maaş ve ücretlerinden kesilmesi için icra dairelerinden yapılacak tebligatın kanuni muhatapları haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücreti miktarını nihayet bir hafta içinde bildirmeğe ve borç bitinceye kadar icra dairesinin tebligatı mucibince haczolunan miktarı tevkif edip hemen daireye göndermeğe mecburdurlar.

Aksine davranan işveren, borçlunun maaşından ve ücretinden kesmediği miktar kadar sorumludur. Borcun tamamından sorumlu tutulamaz. İşçinin maaşının tamamını ödediği yönündeki itirazı da dinlenmez. Bu doğrultuda işverenin kesinti yapmadığı miktar bakımından takibe maruz kalabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Maaş ve ücret, kişi için hayatını devam ettirmesi için gerekli maddi kaynaktır. Maaşın tamamı oranında haciz uygulanabilmesi kişinin geçim sıkıntısı çekmesine neden olacaktır. Bu nedenle yasa koyucu bunların tamamının haczedilebilmesinin önüne geçmiştir. Peki kesinti oranı nedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 35. Maddesinde ; İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlasının haczedilemeyeceği yer almakta ve İcra İflas Kanunu 83. Maddesindeyse  maaş hacizlerinin minimum dörtte bir oranında uygulanacağı açık bir şekilde ifade edilmiştir. Bu kapsamda işçilerin maaşlarının dörtte birden fazlasının haczedilemeyeceği açıktır.İşverenin işçiye ödediği ücret kapsamında olmayan ödemelerin  Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, Yıllık Ücretli İzin Alacağı, Kötüniyet Tazminatı, Sendikal Tazminat gibi kalemlerdir. Bu ödemeler maaş ve ücret kapsamında sayılmadıkları için tamamı haczedilebilir. Dörtte bir oranında kısıtlama bu ödemeler için mevcut değildir.

Emekli işçinin maaşı Haczi yapılabilir mi

Emekli olan ve çalışmaya devam eden işçi hem emekli aylığını alıp hem de bir işyerinde ücret karşılığı çalışmaya devam etmektedir. Bu durumda kişinin iki ayrı maaş mevcuttur;

5510 sayılı Kanunun 93. maddesi gereği, emekli aylıklarına -SGK alacakları ve nafaka alacakları hariç- haciz konulamıyor. Fakat aynı emeklinin çalışmakta olduğu işyerinden aldığı ücretine haciz konulabilmektedir. Dolayısıyla haciz tebligatı yapılan kişi emekli yani Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ile çalışan kişi de olsa, ücretinin dörtte biri kesilerek icra müdürlüğü hesabına yatırılmalıdır.